Błąd co do treści czynności prawnej, błąd istotny (art. 84 § 2 k.c.)

Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli jest skuteczne, jeżeli błąd dotyczył treści czynności prawnej i miał istotny charakter, tj. w braku błędu i przy rozsądnej ocenie sprawy składający nie złożyłby oświadczenia tej treści (art. 84 k.c.).

Mylne wyobrażenie może dotyczyć każdego elementu tworzącego treść czynności prawnej, w tym w szczególności przedmiotu umowy lub jego cech.

Błąd może nastąpić także w sferze motywacyjnej, jeżeli dotyka on okoliczności wewnętrznie powiązanej z treścią czynności prawnej. Nie może natomiast odnosić się do oczekiwania co do przyszłego rozwoju sytuacji, zarówno w zakresie cech przedmiotu umowy, jak ‎i sposobu wykonania umowy.

Dodatkowe wymagania dotyczą czynności prawnych odpłatnych, jeżeli oświadczenie było składane innej osobie – w takim przypadku uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy osoba ta wiedziała o błędzie lub mogła błąd z łatwością zauważyć. Ciężar dowodu faktów wskazujących na intencjonalne działanie kontrahenta, jego wiedzę o błędzie bądź łatwość zauważenia błędu ze strony adresata oświadczenia woli, spoczywa na stronie powołującej się na błąd (art. 6 k.c.).

Wyrok SN z dnia 7 marca 2025 r., II CSKP 2310/22

Standard: 89305 (pełna treść orzeczenia)

Błędem co do treści umowy może być także błąd co do właściwości rzeczy istniejącej w chwili sprzedaży, która w świetle celu gospodarczego umowy (wskazanego w umowie albo wynikającego z okoliczności) miała istotne znaczenie dla błądzącego (decydowała o zawarciu przezeń umowy), o czym adresat oświadczenia wiedział albo z czym powinien się liczyć (por. art. 556[1] § 1 k.c.), nawet jeżeli nie znalazła bezpośredniego wyrazu w treści zgodnych oświadczeń woli.

Wyrok SN z dnia 9 września 2022 r., II CSKP 264/22

Standard: 67734 (pełna treść orzeczenia)

Zobacz glosy