Powaga rzeczy osądzonej w sprawie z powództwa współwłaściciela wytoczonego w ramach czynności zachowawczych (art. 209 k.c.) wobec pozostałych

W piśmiennictwie uznano za kontrowersyjne zagadnienie podmiotowych granic prawomocności wyroku wydanego w sprawie z powództwa współwłaściciela wytoczonego w ramach czynności zachowawczych (art. 209 k.c.). W judykaturze dominuje jednak stanowisko, że wyrok ten nie stoi na przeszkodzie samodzielnemu dochodzeniu roszczeń przez pozostałych współwłaścicieli (wyrok SN z dnia 8 lipca 2005 r., II CK 678/04; uchwała SN z dnia 5 czerwca 1985 r., III CZP 35/85; orzeczenie SN z dnia 30 marca 1962 r., 3 CR 237/62).

W tej kwestii odmienne choć jednostkowe stanowisko wyrażono w piśmiennictwie, a mianowicie, że prawomocny wyrok wydany w sprawie z powództwa wytoczonego przez współwłaściciela w celu zachowania wspólnego prawa ma powagę rzeczy osądzonej także wobec pozostałych współwłaścicieli. Podkreślono, że wyrok taki zapada także na ich rzecz, pomimo, że nie brali oni udziału w postępowaniu, ale należy im przypisać status stron procesu w znaczeniu materialnym.

Postanowienie SN z dnia 20 grudnia 2012 r., IV CSK 210/12

Standard: 68687 (pełna treść orzeczenia)

Skuteczność wyroku zapadłego sprawie z powództwa windykacyjnego jednego ze współwłaścicieli nie rozciąga się na pozostałych, co oznacza, że korzystają oni z wyroku uwzględniającego powództwo, ale w razie przegrania sprawy przez powoda mogą ją ponowić, nie narażając się na zarzut powagi rzeczy osądzonej. Współwłaściciel może zatem w takim wypadku dochodzić roszczeń wynikających z własności rzeczy i wówczas prawnomaterialna skuteczność wyroku nie rozciąga się na dalszych współwłaścicieli, ponieważ nie brali oni udziału w poprzednim procesie ( por. orz. SN z dnia 30 marca 1962 r., 3 CR 237/62).

Wyrok SN z dnia 8 lipca 2005 r., II CK 678/04

Standard: 68688 (pełna treść orzeczenia)