Firma osoby prawnej w obrocie wekslowym
Firma osoby prawnej (art. 43[5] k.p.c.)
Nieważny jest weksel zawierający oznaczenie remitenta przez podanie nazwy przedsiębiorcy niestanowiącej jego firmy.
Podmioty niebędące osobami fizycznymi powinny posługiwać się w obrocie wekslowym nazwą (firmą) w takim brzmieniu, w jakim została ujawniona w rejestrze (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 28 lutego 2005 r., I ACa 1554/04), a remitent będący osobą prawną powinien, zgodnie z art. 101 pkt 5 pr. weksl. zostać zindywidualizowany przez wskazanie nazwy handlowej, czyli firmy w rozumieniu odpowiednich przepisów (art. 26 k.h. z 1934 r., art. 160 § 1 k.s.h.; por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 15 kwietnia 1994 r., I ACr 156/94). W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 1962 r., 2CR 1148/61 stwierdzono, że weksel jako dokument wartościowy musi zawierać wszystkie elementy ważności, gdyż w przeciwnym wypadku nie rodzi zobowiązania wekslowego. W doktrynie taki punkt widzenia jest podzielany, jedynie w wypadku oznaczenia trasata lub remitenta, będącego osobą prawną występuje bardziej liberalne spojrzenie, uważa się bowiem, że jeżeli mimo braków w jego oznaczeniu wiadomo zainteresowanym o kogo chodzi, a podmiot można imiennie określić, to należy weksel uznać za ważny.
Powód był w rejestrze przedsiębiorców w KRS wpisany prawidłowo, wraz z pełnym wskazaniem na spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Mimo to i pomimo wskazania na taki obowiązek poprzez orzeczenia sądowe, które znane powodowi zostały przez niego przytoczone w skardze kasacyjnej, nie zastosował się do tego obowiązku. Gdyby zatem rozumować tak, jak chciałby powód i jak uczynił wskazując na remitenta weksla, to otworzyłyby się nieograniczone możliwości manipulowania treścią papierów wartościowych, a następnie innych czynności odnośnie do oznaczania podmiotów w nich uczestniczących, byle możliwe było ich zindywidualizowanie. Zindywidualizowanie podmiotu po stronie wierzyciela lub dłużnika, mimo jego niewłaściwego oznaczenia jest często możliwe. Łatwo jednak podać przykłady, gdy ta indywidualizacja jest fałszywa, np. w wypadku firm o nieraz niemal identycznej nazwie, powiązanych kapitałowo lub osobowo w strukturach holdingowych albo koncernowych. Po to ustawodawca wprowadza określone formy prawne działalności gospodarczej i obligatoryjną treść czynności prawnych, tak jak w wypadku papierów wartościowych, aby zapewnić im powagę i pewność zastosowania, a także bezpieczny obrót. Tak więc oznaczenie remitenta weksla in blanco przez podanie nazwy przedsiębiorcy nie stanowiącej jego firmy powoduje, że weksel jest nieważny.
Wyrok SN z dnia 9 maja 2012 r., V CSK 258/11
Standard: 68420 (pełna treść orzeczenia)