Brak interesu prawnego użytkownika wieczystego w żądaniu ustalenia wysokości poczynionych przez niego nakładów na nieruchomość gruntową (art. 77 ust. 4 i 5 u.g.n.)

Użytkownik wieczysty nie ma interesu prawnego w rozumieniu art. 189 k.p.c. w żądaniu ustalenia wysokości poczynionych przez niego nakładów na nieruchomość gruntową.

Jak wynika z art. 77 ust. 4 i 5 u.g.n., przy aktualizacji opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej na poczet różnicy miedzy opłatą dotychczasową a opłatą zaktualizowaną zalicza się wartość nakładów poczynionych przez użytkownika wieczystego na tej nieruchomości. Literalna wykładnia tego przepisu wskazuje, że zaliczenie wartości poczynionych na nieruchomość nakładów następuje przy aktualizacji opłaty rocznej jaką zobowiązany jest płacić użytkownik wieczysty. Jest to więc wyraźna wskazówka ustawodawcy, że zaliczenie powinno zostać dokonane w trybie określonym dla aktualizacji opłaty rocznej. Tryb ten określony został szczegółowo w art. 77 – 80 u.g.n.

Aktualizacji opłaty rocznej dokonuje się z urzędu lub na wniosek użytkownika wieczystego na podstawie wartości nieruchomości gruntowej określonej przez rzeczoznawcę majątkowego. Wniosek o zaliczenie wartości nakładów poniesionych przez użytkownika wieczystego powinien więc być złożony w trakcie toczącego się postępowania o aktualizacje opłaty rocznej. Jeżeli użytkownik wieczysty nie złożył takiego wniosku i postępowanie w tej sprawie zostało zakończone, to może on złożyć taki wniosek w czasie kolejnego postępowania o aktualizacje opłaty rocznej, co jednoznacznie wynika z art. 77 ust. 5 u.g.n. Już z tego względu nie widać potrzeby, aby użytkownik wieczysty miał interes prawny w ustaleniu przez sąd, na podstawie art. 189 k.p.c., wysokości poczynionych przez niego nakładów na nieruchomość gruntową. Nawet bowiem, gdy jego wniosek o zaliczenie wartości tych nakładów nie zostanie uwzględniony w zakończonym postępowaniu o aktualizacje opłaty rocznej nie ma przeszkód, aby z inicjatywy użytkownika wieczystego uruchomić nowe postepowanie w tej sprawie i zgłosić wniosek o zaliczenie wartości poniesionych nakładów. Użytkownik wieczysty ma więc w pełni zagwarantowaną ochronę prawną, najpierw w postępowaniu administracyjnym, łącznie z postępowaniem przed samorządowym kolegium odwoławczym (art. 78 i 79 u.g.n.), a w razie potrzeby także w postępowaniu sądowym (art. 80 u.g.n.), jego prawa do zaliczenia nakładów jakie poniósł na nieruchomość. 

Wyrok SN z dnia 8 lutego 2013 r., IV CSK 306/12

Standard: 68142 (pełna treść orzeczenia)