Pojęcie „rzeczywista szkoda” na rozumieniu art. 36 ust. 1 pkt 1 u.p.z.p.

Użyte w art. 36 ust. 1 pkt 1 u.p.z.p. pojęcie „rzeczywista szkoda”, z uwzględnieniem wykładni tego pojęcia funkcjonującego na tle art. 361 k.c., obejmuje także obiektywny spadek wartości nieruchomości wynikający z uniemożliwienia lub istotnego ograniczenia możliwości korzystania z niej w dotychczasowy sposób lub w sposób zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem. Sprowadza się, zatem do ustalenia wpływu działań planistycznych na wartość nieruchomości, z uwagi na ograniczenie celów możliwych do realizacji na nieruchomości, których dopuszczalność realizacji miała wpływ na jej wartość (wyroki SN: z 12 października 2007 r., V CSK 230/07; z 17 grudnia 2008 r., I CSK 191/08). Niewątpliwie szkoda taka będzie miała miejsce, jeżeli na skutek wejścia w życie planu zagospodarowania przestrzennego utracona zostanie definitywnie możliwość zabudowy nieruchomości, jeżeli przed uchwaleniem takiego planu taka możliwość istniała (por. wyrok SN z 13 maja 2016 r., III CSK 271/15).

Dla ustalenia, czy na skutek uchwalenia planu zagospodarowania przestrzennego doszło do spadku wartości nieruchomości (powstała rzeczywista szkoda), konieczne jest zestawienie wartości nieruchomości przed i po uchwaleniu planu przy uwzględnieniu tego, w jaki sposób ten plan ograniczył właściciela nieruchomości w korzystaniu z niej zgodnie z dotychczasowym przeznaczeniem.

Szkoda w rozumieniu art. 36 ust. 1 pkt 1 u.p.z.p. ma postać realnie poniesionej straty (damnum emergens) w postaci spadku wartości nieruchomości, a nie utraconych korzyści (lucrum cessans). 

Wyrok SN z dnia 23 lutego 2022 r., II CSKP 442/22

Standard: 80969 (pełna treść orzeczenia)