Odpowiedzialność SP za zobowiązania państwowych osób prawnych

Zgodnie z art. 40 § 1 k.c. państwowe osoby prawne ponoszą we własnym imieniu i na własny rachunek odpowiedzialność za swoje zobowiązania a S. P. nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania tych osób, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Jednakże zasada wzajemnej nieodpowiedzialności S. P. i państwowych osób prawnych doznaje ograniczenia w sytuacji, gdy S. P. na podstawie obowiązujących ustaw przejmuje nieodpłatnie od państwowej osoby prawnej składniki jej mienia. W takim bowiem przypadku S. P. ponosi odpowiedzialność solidarną z państwową osobą prawną za zobowiązania powstałe w okresie, gdy składnik stanowił własność danej osoby prawnej, do wysokości wartości tego składnika ustalonej według stanu w chwili przejęcia a według cen z chwili zapłaty.

Przepis art. 40 § 2 k.c. nie uzależnia odpowiedzialności S. P. od charakteru nabycia składników majątkowych a zatem także pierwotne nabycie składników majątkowych na podstawie art. 16 u.g.n. w związku z art. 235 § 2 k.c. skutkuje odpowiedzialnością nabywcy za zobowiązania państwowej osoby prawnej. Zgodnie z tymi przepisami z chwilą zrzeczenia się prawa użytkowania wieczystego nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa i wygaśnięciem tego prawa, S. P. staje się właścicielem budynków położonych na nieruchomości.

Odpowiedzialność S. P. za zobowiązanie przedsiębiorstwa państwowego nie wynika z faktu jego likwidacji. Przeciwnie wykreślenie przedsiębiorstwa państwowego z rejestru przedsiębiorców nie uzasadnia zastosowania art. 40 § 2 k.c. Przepis powyższy stanowi przykład kumulatywnego przystąpienia do długu przez S. P. (z uwagi na nieodpłatne przejęcie majątku przedsiębiorstwa państwowego), które nie powoduje zwolnienia z długu dotychczasowego dłużnika, przeciwnie w procesie występuje dwóch solidarnych dłużników (por. wyrok Sadu Najwyższego z 30 września 2009 r., V CSK 32/09, nie publ.).

Wyrok SA w Katowicach, z dnia 9 maja 2011 r., V ACa 617/10

Standard: 4915 (pełna treść orzeczenia)