Uchylenie się od skutków oświadczenia w razie współprzyczynienia się do powstania błędu przez składającego oświadczenie
Uchylenie się od skutków prawnych wadliwego oświadczenia (art. 88 k.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Dla stwierdzenia, że adresat oświadczenia woli wywołał błąd w rozumieniu art. 84 § 1 k.c., nie jest konieczne, by zachowanie adresata było wyłączną przyczyną (w aspekcie zależności typu sine qua non) powstania błędu, a wystarczy, iż jest współprzyczyną (por. wyroki SN z dnia 12 października 2000 r., IV CKN 144/00, z dnia 14 stycznia 2009 r., IV CSK 358/08, z dnia 13 grudnia 2012 r., V CSK 25/12, z dnia 19 listopada 2015 r., IV CSK 11/15 i z dnia 20 stycznia 2017 r., I CSK 66/16).
Stopień wymaganego współprzyczynienia nie jest precyzowany, jednakże z pewnością musi być ono wystarczająco poważne, trudno bowiem uznać – byłoby to sprzeczne z widocznym na gruncie art. 84 k.c. dążeniem do starannego wyważenia interesów obu stron – za zasadne obciążenie adresata negatywnymi konsekwencjami błędu oświadczającego w sytuacji, w której to błądzący głównie przyczynił się powstania tego błędu. Z tego punktu widzenia istotne może być także to, czy stronom można postawić zarzut zawinionego zachowania, jak również stopień tego zawinienia.
Trudno uzasadnić aksjologicznie i zaakceptować możliwość powołania się przez błądzącego na błąd, jeżeli wynikał on przede wszystkim z jego rażącego czy choćby ciężkiego niedbalstwa, a zachowanie adresata, będące współprzyczyną błędu, nie było zawinione.
Wyrok SN z dnia 9 września 2022 r., II CSKP 264/22
Standard: 67741 (pełna treść orzeczenia)
W przypadku oświadczenia woli złożonego drugiej stronie możliwość uchylenia się od błędu uzależniona jest bowiem od tego, czy błąd został przez tę stronę wywołany, chociażby bez jej winy albo, gdy o błędzie wiedziała lub z łatwością błąd mogła zauważyć.
„Każde zachowanie” adresata oświadczenia oznacza, że zachowanie wywołujące błąd nie musi być wyłączną jego przyczyną, a wystarczające jest zakwalifikowanie jako współprzyczyny. Obojętne jest również czy miało ono charakter czynny lub bierny, bo decydujące znaczenie trzeba przypisać związkowi przyczynowemu między tym zachowaniem a powstaniem błędu.
Wyrok SN z dnia 20 stycznia 2017 r., I CSK 66/16
Standard: 67745 (pełna treść orzeczenia)