Zasądzenie kosztów doręczenia za pośrednictwem komornika na podstawie art. 108[1] k.p.c.

Poniesienie przez powoda kosztów związanych z doręczeniem za pośrednictwem komornika po wydaniu orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie uzasadnia zasądzenie tych kosztów od pozwanego na podstawie art. 108[1] k.p.c.

Poniesione przez stronę koszty doręczenia komorniczego stanowią koszty sądowe w myśl art. 108[1] k.p.c.

W ocenie Sądu Najwyższego istnieją usprawiedliwione powody by przyjąć, że koszt doręczenia komorniczego mieści się w zakresie pojęcia kosztów sądowych. Za takim ujęciem przemawia przede wszystkim odniesienie do tych kosztów w art. 5 ust. 2 u.k.s.s.c. – tj. w przepisie odnoszącym się do wydatków stanowiących na podstawie art. 2 ust. 1 u.k.s.s.c. jedną z kategorii kosztów sądowych oraz fakt, że katalog wydatków wymienionych w art. 5 ust. 1 u.k.s.s.c. ma charakter otwarty. Innymi słowy, można w usprawiedliwiony sposób twierdzić, iż zaliczenie do tego katalogu kosztów doręczenia komorniczego jest zasadne, w szczególności że koszty te zostały wymienione wprost w kolejnym ustępie tego przepisu. Ponadto, istnieje ścisłe powiązanie tego rodzaju wydatku jakim jest koszt doręczenia komorniczego z działaniem sądu. Należy bowiem uwzględnić, że choć bezpośrednio do komornika występuje w tym przypadku strona wnosząca pismo, to jednak działa ona na skutek wydanego przez sąd zarządzenia, którego niewykonanie grozi umorzeniem postępowania. Sensu largo doręczenie komornicze wynika więc z działań sądu, nie zaś z działań samej strony. Ponadto, pojęcie kosztu doręczenia komorniczego z art. 5 ust. 2 u.k.s.s.c. nie jest tożsame z pojęciem opłaty komorniczej z ustawy o kosztach komorniczych. Koszt doręczenia ponosi strona, a sposobem jego uiszczenia jest opłata komornicza w określonej wysokości. Wydatki wymienione w art. 5 ust. 1 u.k.s.s.c mogą przy tym być ponoszone w różnych formach i na różne sposoby (np. opłata za nocleg hotelowy, wynagrodzenie tłumacza, cena biletu kolejowego itp.). Nie istnieje przepis wykluczający poniesienie wydatku w formie uregulowania określonej opłaty komorniczej, w szczególności zważywszy że sytuacja obciążenia taką opłatą została wymieniona wprost w art. 5 ust. 2 u.k.s.s.c.

Przepis art. 108[1] k.p.c. znalazłby zastosowanie nawet wówczas, gdyby nie podzielić powyższej argumentacji i zająć stanowisko, że istnieje luka prawna, a koszty doręczenia komorniczego stanowią jedynie koszty procesu, nie zaś koszty sądowe, co wymagałoby poszukiwania podstawy prawnej dla zasądzenia tych kosztów. W takim wypadku, zasadnym byłoby zastosowanie przepisu art. 108[1] k.p.c. w drodze analogii, w celu wypełnienia powstałej luki prawnej. W omawianej sytuacji, zdaniem Sądu Najwyższego, charakter prawny kosztów doręczenia komorniczego w trybie art. 139[1] k.p.c. należałoby uznać za co najmniej zbliżony do charakteru prawnego kosztów sądowych, o których mowa w art. 108[1] k.p.c., tożsame byłyby zaś ich cel i funkcja. Gdyby wiec uznać, że w sprawie rzeczywiście mamy do czynienia z luką prawną, co jednak zdaniem Sądu Najwyższego nie ma miejsca, do kosztów doręczeń komorniczych dokonywanych w trybie art. 139[1] k.p.c., przepis art. 108[1] k.p.c. byłby stosowany w drodze analogii.

Uchwała SN z dnia 20 października 2022 r., III CZP 96/22

Standard: 67005 (pełna treść orzeczenia)