Wyłączenie stosowania art. 378 § 2 k.p.c. w postępowaniu kasacyjnym

Stosowanie art. 378 § 2 k.p.c. w postępowaniu kasacyjnym jest niedopuszczalne.

Wynikająca z art. 378 § 2 k.p.c. możliwość rozpoznania sprawy z urzędu na rzecz współuczestników, którzy nie zaskarżyli wyroku, stanowi odstępstwo od wynikającej z art. 378 § 1 k.p.c. zasady, że sąd drugiej instancji rozpoznaje sprawę tylko w podmiotowych i przedmiotowych granicach zaskarżenia, tj. - z zastrzeżeniem współuczestników jednolitych - tylko na rzecz tego współuczestnika, który zaskarżył wyrok. 

Odpowiednikiem art. 378 k.p.c. w postępowaniu kasacyjnym jest art. 398[13] § 1 k.p.c., według którego Sąd Najwyższy rozpoznaje skargę kasacyjną w granicach zaskarżenia, co - lege non distinguente - odnosi się zarówno do granic podmiotowych, jak i przedmiotowych, oraz w granicach podstaw kasacyjnych. Przepis ten reguluje tę samą materię, co art. 378 k.p.c., brak w nim jednak ustanowionego w art. 378 § 2 k.p.c. wyjątku. 

Przeciwne zapatrywanie kolidowałoby z art. 398[21] k.p.c., który odsyła wprawdzie do odpowiedniego stosowania w postępowaniu przed Sądem Najwyższym przepisów o apelacji, jednak tylko w zakresie nieunormowanym przepisami o postępowaniu kasacyjnym, scil., jeżeli nie ma szczególnych przepisów o postępowaniu przed Sądem Najwyższym.

Przeciwko stosowaniu art. 378 § 2 k.p.c. w postępowaniu kasacyjnym przemawia ponadto nadzwyczajny charakter skargi kasacyjnej jako środka zaskarżenia przysługującego wyłącznie od prawomocnych orzeczeń sądowych (art. 3981 § 1 ab initio k.p.c.) i związany z tym zwiększony rygoryzm w zakresie związania Sądu Najwyższego granicami rozpoznania skargi kasacyjnej, które każdorazowo wyznacza strona skarżąca (art. 398[13] § 1 k.p.c.).

Wyrok SN z dnia 6 grudnia 2019 r., V CSK 458/18

Standard: 66546 (pełna treść orzeczenia)

W postępowaniu kasacyjnym nie ma zastosowania art. 378 § 2 k.p.c., który uprawnia sąd drugiej instancji do rozpoznania sprawy także na rzecz współuczestników, którzy nie zaskarżyli wyroku, a będące przedmiotem zaskarżenia prawa lub obowiązki są dla nich wspólne.

Wyrok SN z dnia 25 lutego 2010 r., I CSK 194/08

Standard: 68576 (pełna treść orzeczenia)