Numerus clausus składników majątków osobistych

Przynależność nabytych przedmiotów do majątku osobistego małżonka sprowadza się do wyczerpująco wymienionych przypadków.

Ponieważ w małżeństwie, w którym obowiązuje ustrój wspólności ustawowej, wejście przedmiotów w skład majątku wspólnego stanowi zasadę, to przynależność nabytych składników majątkowych do majątków osobistych małżonków ma charakter wyjątkowy. O przynależności nabytego przedmiotu majątkowego do majątku wspólnego decyduje czas, w którym nabycie nastąpiło. Wyjątek przewiduje art. 33 k.r.o., określający, które składniki majątku wchodzą do majątku osobistego każdego z małżonków (a w okresie obowiązywania ustawy z 1982 r. – do majątku odrębnego). Zaliczenie takiego przedmiotu do majątku osobistego wymaga jednak spełnienia dodatkowej przesłanki – wykazania, że nabycie nastąpiło w okolicznościach szczególnych (art. 33 k.r.o.). Nie należą zatem do majątku wspólnego przedmioty majątkowe, które każdy z małżonków nabył przed powstaniem wspólności (art. 33 pkt 1 k.r.o.) albo nabył je wprawdzie w czasie pozostawania we wspólności, ale ze źródeł szczególnych (art. 33 pkt 2-10 k.r.o.) i nie są to przedmioty zwykłego urządzenia domowego nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, służące do użytku obojga małżonków (art. 34 k.r.o.). 

Uchwała SN z dnia 21 czerwca 2023 r., III CZP 106/22

Standard: 71262 (pełna treść orzeczenia)

Art. 33 k.r.o. zawiera numerus clausus składników majątków osobistych małżonków. Oznacza to, że do tych majątków mogą przynależeć jedynie te przedmioty, które zostały wyraźnie wymienione w tym przepisie. 

Postanowienie SN z dnia 16 marca 2018 r., IV CSK 105/17

Standard: 66472 (pełna treść orzeczenia)

Przynależność nabytych przedmiotów do majątku osobistego małżonka sprowadza się do wyczerpująco wymienionych wyjątków.

W małżeństwie, w którym obowiązuje ustrój wspólności ustawowej, przynależność nabytych składników majątkowych do majątków osobistych małżonków ma charakter wyjątkowy. Zasadą jest, że wszelkie zaistniałe w tym okresie przysporzenia powiększają majątek wspólny. O przynależności nabytego przedmiotu majątkowego do majątku wspólnego decyduje czas, w którym nabycie nastąpiło. Zaliczenie takiego przedmiotu do majątku osobistego wymaga natomiast spełnienia dodatkowej przesłanki – wykazania, że nabycie nastąpiło w okolicznościach szczególnych (art. 33 k.r.o.). Tak określona przepisami art. 31 § 1 i art. 33 k.r.o. zależność w gromadzeniu składników majątku wspólnego i majątków osobistych małżonków przekłada się na stosowanie reguł interpretacyjnych. Ocena okoliczności faktycznych i prawnych stanowiących podstawę zakwalifikowania nabytego przedmiotu do majątku wspólnego lub osobistego oznacza konieczność odniesienia się do reguł prawa cywilnego, skoro regułom tego prawa podporządkowany jest majątek osobisty małżonka.

Uchwała SN z dnia 25 listopada 2005 r., III CZP 59/05

Standard: 68070 (pełna treść orzeczenia)