Pojęcie "rachunek", o którym mowa w art. 485 § 1 pkt 2 k.p.c.

Przez rachunek, o którym mowa w art. 485 § 1 pkt 2 k.p.c., należy rozumieć każdy występujący w obrocie prawnym dokument rozliczeniowy stanowiący dowód zobowiązania, np. fakturę. Takim dokumentem jest także nota obciążeniowa służąca do dokumentowania transakcji nieobjętych podatkiem od towarów i usług, spełniająca wymagania określone w art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (jedn. tekst: Dz.U. z 2016 r., poz. 1047).

Hipotezą art. 485 § 1 pkt 2 k.p.c. objęty jest dokument stwierdzający wysokość świadczenia oraz określający stronę zobowiązaną do jego spełnienia na rzecz wystawcy. Dokument taki stanowi dla dłużnika podstawę sprawdzenia zasadności i wysokości stwierdzonego nim świadczenia. Przyjęcie dokumentu rozliczeniowego przez dłużnika (faktury czy noty obciążeniowej) nie oznacza jeszcze zaakceptowania tego rachunku przez dłużnika, co jest dalszym warunkiem prawnym do wydania na jego podstawie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym na omawianej podstawie.

Przyjęty rachunek przez potwierdzenie odbioru, np. faktury, czy noty obciążeniowej podlega sprawdzeniu przez dłużnika i może się spotkać z jego akceptacją lub odmową.

Akceptacja rachunku oznacza potwierdzenie przez dłużnika stwierdzonego nim zobowiązania, co, jak podniesiono w literaturze, następuje przez złożenie podpisu dłużnika na rachunku.

Upoważnienie powoda przez pozwanego do wystawienia faktur VAT bez podpisu może być traktowane jako zaakceptowanie przez dłużnika rachunku, uzasadniające wydanie przez sąd nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym (por. wyrok SN z dnia 23 lutego 2006 r., II CSK 13/05).

Ponieważ faktura lub nota obciążeniowa jest dokumentem prywatnym, to stosownie do art. 245 k.p.c. stanowi dowód tego, że osoba która ją podpisała złożyła zawarte w niej oświadczenie. Choć jej przyjęcie może być uznane za rachunek w rozumieniu art. 485 § 1 pkt 2 k.p.c. i być podstawą do zgłoszenia wierzytelności nią objętej do potrącenia na podstawie art. 493 § 3 k.p.c., to jest to  tylko warunek procesowy do wystąpienia z takim zarzutem w sprawie, w której  został wydany nakaz zapłaty i nie oznacza, że przy rozpoznawaniu zasadności wierzytelności przedstawionej do potrącenia nie istnieje możliwość jej badania za  pomocą wszelkich środków dowodowych (por. postanowienie SN z dnia 9 sierpnia 2016 r., II CZ 83/16).

Wyrok SN z dnia 7 lutego 2018 r., V CSK 171/17

Standard: 66409 (pełna treść orzeczenia)

Faktura, która nie zawiera podpisu powoda, nie może być traktowana jako zaakceptowany rachunek.

Wyrok SA w Łodzi z dnia 18 lutego 2016 r., I ACa 1220/15

Standard: 66411 (pełna treść orzeczenia)