Wyłączenie podziału majątku spółki cywilnej, której małżonkowie byli wspólnikami w postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami

W postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami sąd nie orzeka o podziale majątku spółki cywilnej, której małżonkowie byli wspólnikami.

Majątek spółki cywilnej podlega regulacji zawartej w kodeksie cywilnym (art. 860-875 k.c.), a majątek wspólny małżonków regulacji zawartej w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym (art. 31 i nast.), czego konsekwencją są odrębne zasady podziału tych majątków. Służą one różnym celom, w przypadku spółki cywilnej jest to cel gospodarczy, a majątek wspólny małżonków ma służyć ochronie rodziny. Rozliczenie wspólników spółki cywilnej może nastąpić po rozwiązaniu spółki, zakończeniu postępowania likwidacyjnego, w trakcie którego powinny zostać zaspokojone roszczenia wierzycieli (por. postanowienie SN z dnia 22 maja 2003 r., II CKN 101/01).

Celem włączenia praw majątkowych wynikających ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom do majątków osobistych małżonków było uniknięcie komplikacji prawnych, zapewnienie małżonkom prowadzącym działalność gospodarczą między innymi w formie spółki cywilnej, jak największej swobody, a także ochrona integralności spółki, praw innych wspólników i wierzycieli. Z celami tymi będzie korespondowało przeprowadzanie podziału majątku spółki cywilnej poza podziałem majątku wspólnego, skoro pozwoli na szybsze uregulowanie spraw majątkowych związanych z prowadzoną przez małżonków działalnością gospodarczą. Uprości to postępowanie i pozwoli uniknąć komplikacji sytuacji prawnej małżonków, innych wspólników (jeśli spółka jest prowadzona z udziałem osób trzecich) jak i kontrahentów (wierzycieli) spółki cywilnej ograniczając możliwość ich pokrzywdzenia długotrwałością postępowania działowego.

Postanowienie SN z dnia 16 listopada 2018 r., I CSK 639/17

Standard: 66373 (pełna treść orzeczenia)