Odwołanie darowizny przez pełnomocnika przez doręczenie obdarowanemu pozwu o wydanie przedmiotu darowizny

Oświadczenie o odwołaniu darowizny może nastąpić również przez doręczenie obdarowanemu wniesionego przez pełnomocnika procesowego pozwu o wydanie przedmiotu darowizny; w takiej sytuacji skutek w postaci odwołania darowizny następuje z chwilą doręczenia odpisu pozwu (art. 900 k.c.).

Jeżeli pozew został wniesiony przez pełnomocnika, skutek ten następuje tylko wtedy, gdy z pełnomocnictwa wynika umocowanie do dokonania także materialnoprawnej czynności odwołania darowizny.

Odwołanie darowizny, o którym stanowi art. 900 k.c. jest oświadczeniem woli o charakterze materialnym i oczywiście, co wynika z art. 95 k.c., może być dokonane przez pełnomocnika. W związku z tym, że forma pisemna oświadczenia o odwołaniu darowizny nie została zastrzeżona pod rygorem nieważności, należy opowiedzieć się za dopuszczalnością potraktowania pozwu o zobowiązanie do zwrotu przedmiotu darowizny jako zawierającego również oświadczenie o jej odwołaniu, z tym że skutek w postaci odwołania darowizny następuje nie w dniu wniesienia pozwu, lecz dopiero z chwilą jego doręczenia pozwanemu. Przepis art. 900 k.c. stanowi bowiem, że odwołanie darowizny następuje przez oświadczenie złożone obdarowanemu.

Zgodnie z art. 61 § 1 zd. 1 k.c. oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Zważywszy na przewidziany w art. 899 § 3 k.c. termin do skutecznego odwołania darowizny, doręczenie pozwu, aby wywarło skutek w postaci odwołania darowizny, musi nastąpić przed upływem roku od dnia, w którym uprawniony do odwołania darowizny dowiedział się o niewdzięczności obdarowanego, tj. o okolicznościach objętych podstawą faktyczną pozwu, na których oparto odwołanie.

Od zawodowego pełnomocnika trzeba wymagać profesjonalizmu w formułowaniu pozwu i pełnomocnictwa w tych przypadkach, gdy pozew, który jest kwalifikowanym pismem procesowym, a jego wniesienie czynnością procesową, ma obejmować także czynność prawną o charakterze materialnym. Wówczas w pozwie należy wyraźnie wyodrębnić elementy wskazujące także na odwołanie darowizny i okoliczności faktyczne, na których jest ono oparte. Natomiast dokument pełnomocnictwa powinien zawierać jednoznaczne umocowanie do dokonania także i tej czynności o skutku materialnoprawnym.

Wyrok SN z dnia 25 września 2019 r., III CSK 189/17

Standard: 65857 (pełna treść orzeczenia)