Ujawnienie w księdze wieczystej prawa do korzystania z gruntu przez postawienie farmy wiatrowej

Zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie dominuje stanowisko zarówno o dopuszczalności dokonania ujawnienia praw z umów mieszanych, zbliżonych do umów dzierżawy, jak i warunkowych umów dzierżawy. Podkreśla się potrzebę kreowania, w granicach zasady swobody umów, nowych stosunków prawnych obok stosunków prawnych stypizowanych w kodeksie cywilnym. Dotyczy to także konstruowania umów dających stronie prawo do korzystania z gruntu przez postawienie farmy wiatrowej, jej eksploatacji i uzyskiwania dochodu ze sprzedawanej energii elektrycznej, natomiast nie zawierającej uprawnienia do pobierania pożytków w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego (wyrok SN z dnia 7 lutego 2013 r., II CSK 230/12).

Podstawowa różnica w stosunku do uregulowanej w kodeksie cywilnym umowy dzierżawy, podkreślona przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 października 2012 r., IV CSK 244/12 oraz postanowieniach z dnia 29 kwietnia 2015 r. IV CSK 529/14 oraz IV CSK 527/14, polega na tym, że bezpośrednim źródłem pożytku nie jest korzystanie z oddanego we władanie gruntu, lecz przetwarzanie energii powietrznej (wiatrowej) w elektryczną. Grunt „dzierżawiony” jest więc tu niezbędny tylko do posadowienia turbin wiatrowych, a więc możność władania nim ma dla „dzierżawcy” znaczenie pośrednie. 

 Wyrok SN z dnia 29 kwietnia 2015 r., IV CSK 522/14

Standard: 65565 (pełna treść orzeczenia)

W wypadku umowy z dnia 30 stycznia 2004 r. bezpośrednim źródłem pożytku nie jest korzystanie z oddanego we władanie gruntu, lecz przetwarzanie energii powietrznej (wiatrowej) w elektryczną. Grunt „dzierżawiony” jest więc tu niezbędny tylko do posadowienia turbin wiatrowych, a więc możność władania nim ma dla „dzierżawcy” znaczenie pośrednie. Różnica w tej mierze jest niewątpliwym novum, w porównaniu do umowy dzierżawy w rozumieniu kodeksu cywilnego, natomiast nie należy przywiązywać szczególnej wagi do tego, że czynsz strony umowy uzależniły od ilości postawionych na gruncie słowni wiatrowych, jest to bowiem tylko specjalnie określony na potrzeby umowy sposób ustalenia czynszu za korzystanie z gruntu. W tej sytuacji należało uznać, że umowa z dnia 30 stycznia 2004 r., mimo odrębnego charakteru, uzasadniającego określenie jej jako umowy nienazwanej, przy spełnieniu innych wymagań formalnych, może być - co do zasady - ujawniona w księdze wieczystej na podstawie art. 16 ust 2 pkt 1 u.k.w.h.

Postanowienie SN z dnia 29 kwietnia 2015 r., IV CSK 529/14

Standard: 65570 (pełna treść orzeczenia)