Właściwość rzeczowa sądu okręgowego

Do spraw objętych art. 17 k.p.c. należą: wyodrębnione jako oddzielna grupa sprawy niemajątkowe; wskazane rodzaje spraw wynikających z określonych stosunków prawnych, niezależnie od ich majątkowego lub niemajątkowego charakteru; wskazane sprawy majątkowe. Intencją ustawodawcy było uregulowanie właściwości rzeczowej sądu okręgowego w art. 17 pkt 1 do 3 k.p.c., w odniesieniu do spraw mających doniosłe znaczenie dla ochrony praw podmiotowych, u podłoża których leżą regulacje o dużym stopniu złożoności, a ich rozpoznanie wymaga większego doświadczenia oraz skupienia ich w mniejszej liczbie sądów (por. uchwalę SN z dnia 26 stycznia 2012 r., III CZP 86/1; postanowienie z dnia 26 lutego 2015 r., III CZ 6/15).

Uchwała SN z dnia 10 lipca 2015 r., III CZP 36/15

Standard: 65488 (pełna treść orzeczenia)

Naruszenie właściwości rzeczowej sądu okręgowego godzi w racje ustanowienia właściwości sądu wyższego rzędu jako sądu pierwszej instancji ze względu na szczególną ochronę praw prywatnych, tj. praw niemajątkowych i rodzinnych, w tym dóbr osobistych (art. 17 pkt 1–3 i 41– 44, art. 544 § 1, art. 691[1] i 567[1] k.p.c.).

W innych wypadkach właściwość sądu okręgowego w pierwszej instancji bywa przejawem ochrony interesów indywidualnych połączonych ze ochroną interesów wymiaru sprawiedliwości, a więc interesu publicznego (np. art. 1148[1] i 1151[1] k.p.c., art. 339 k.m., art. 102 ust. 3 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe, Dz.U. Nr 42, poz. 276 ze zm. lub art. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, Dz.U. z 2010 r. Nr 7, poz. 44).

Uchwała SN z dnia 26 stycznia 2012 r., III CZP 86/11

Standard: 65489 (pełna treść orzeczenia)