Odpowiednie stosowanie przepisów kodeksu postępowania cywilnego (art. 42 u.o.z.p.)

Sprawy unormowane przepisami ustawy o ochronie zdrowia psychicznego nie są sprawami z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego (aczkolwiek są rozpoznawane przez sąd opiekuńczy), a są sprawami z zakresu prawa osobowego (patrz postanowienie SN z dnia 25 stycznia 2001 r., III CKN 1454/00). Wskazuje na to treść art. 42 ustawy odsyłającego do odpowiedniego stosowania przepisów kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu nieprocesowym, ze zmianami wynikającymi z ustawy. Konsekwencją jest pierwszeństwo przepisów proceduralnych zamieszczonych w ustawie jako przepisów szczególnych dla spraw unormowanych ustawą i stosowanie jedynie odpowiednio przepisów kodeksu postępowania cywilnego w części obejmującej przepisy ogólne o postępowaniu nieprocesowym i o postępowaniu opiekuńczym, oraz w zakresie przez nie nieunormowanym przepisów o procesie (art. 13 § 2 k.p.c.).

Zawiadomienie kierownika szpitala o przyjęciu do szpitala (art. 25 ust. 1 u.o.z.p.) jest samodzielną podstawą wszczęcia postępowania, a ponieważ jest to przepis szczególny w stosunku do przepisów ogólnych o postępowaniu nieprocesowym oraz o postępowaniu opiekuńczym, nie mają one miały w tym zakresie zastosowania. Tak więc, zawiadomienie to nie stanowi wniosków, o których mowa w art. 25 ust. 2 ustawy i art. 576 k.p.c., nie musi także spełniać wymogów wniosku (art. 511 k.p.c.), jak również nie jest tożsame z zawiadomieniem z art. 572 k.p.c. W konsekwencji postępowanie wszczęte przez sąd opiekuńczy na podstawie art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego na skutek zawiadomienia kierownika szpitala o przyjęciu osoby, o której mowa w art. 23 lub 24 ustawy, nie toczy się na wniosek ani z urzędu, lecz toczy się z zawiadomienia kierownika szpitala.

Postanowienie SN z dnia 16 marca 2012 r., IV CSK 373/11

Standard: 65031 (pełna treść orzeczenia)