Rozpoznanie wniosku o pełnomocnika z urzędu w postępowaniu wznowieniowym (art. 124 § 1 zd. 1 w zw. z art. 406 k.p.c.)

Przed przystąpieniem do rozpoznania skargi o wznowienie postępowania (oceny zasadności jej podstaw) sąd powinien rozpoznać wniosek skarżącego o ustanowienie pełnomocnika z urzędu (art. 124 § 1 zdanie pierwsze w związku z art. 406 k.p.c.).

Nie ma podstaw do potraktowania skargi o wznowienie postępowania jak pozwu dla zastosowania art. 124 § 1 zdanie pierwsze k.p.c. w sytuacji, gdy Sąd, związany przytoczonymi przez skarżącego podstawami wznowienia, w ogóle nie przystępuje do rozpoznania skargi, czyli badania zasadności tych podstaw, a jedynie bada treść tej skargi, stwierdzając, że nie jest oparta na ustawowej podstawie (por. postanowienia SN z dnia 30 marca 2012 r., III CZ 14/12 i z dnia 14 listopada 2013 r., IV CZ 80/13).

Sytuacja ulega jednak zmianie, gdy sąd przystępuje do oceny zasadności podstaw skargi, czyli do jej rozpoznania. Postępowanie wszczęte skargą o wznowienie zmierza bowiem wówczas - podobnie jak powództwo - do ponownego rozpoznania sprawy według zasad obowiązujących w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji (także wtedy, gdy zaskarżono orzeczenia sądów obu instancji), a jego celem jest reasumpcja wadliwego procesu i zastąpienie zapadłego orzeczenia orzeczeniem nowym. Przed przystąpieniem do rozpoznania skargi o wznowienie sąd winien zatem rozpoznać wniosek skarżącego o ustanowienie pełnomocnika z urzędu.

Sąd dokonał oceny zasadności jednej z podstaw wznowienia i nie przystąpił do prowadzenia postępowania naprawczego, co w konsekwencji uzasadnia zarzut naruszenia art. 124 § 1 zdanie pierwsze w związku z art. 406 k.p.c., przez nierozpoznanie wniosku powódki o ustanowienie pełnomocnika z urzędu przed wydaniem zaskarżonego postanowienia, które uchybienie może być potraktowane jako uniemożliwienie powódce właściwej obrony jej praw.

Postanowienie SN z dnia 9 kwietnia 2015 r., I PZ 2/15

Postanowienie SN z dnia 9 kwietnia 2015 r., I PZ 2/15

Standard: 64999 (pełna treść orzeczenia)

Nierozpoznanie wniosku skarżącego o ustanowienie adwokata z urzędu w początkowym stadium postępowania ze skargi o wznowienie, odrzuconej z powodu nie oparcia jej na ustawowej podstawie wznowienia, nie wpływa na możność jego działania i nie może być kwalifikowane jako pozbawienie strony możności obrony skutkujące nieważnością tego postępowania (postanowienie SN z dnia 30 marca 2012 r., III CZ 14/12).

Postanowienie SN z dnia 14 listopada 2013 r., IV CZ 80/13

Standard: 65002 (pełna treść orzeczenia)