Obowiązki informacyjne banku wobec kontrahenta umowy bankowej przed jej zawarciem

Uznanie w tzw. zasadach deontologii bankowej instytucji bankowej za instytucję zaufania publicznego może uzasadniać nałożenie na bank dodatkowych, kontraktowych obowiązków informacyjnych, których zakres i treść uzależniona pozostaje od charakteru określonej umowy bankowej oraz od rozmiaru i intensywności współpracy kontraktowej banku i jego partnera (art. 354 § 1 k.c.).

Źródeł powstania i intensyfikacji i aktywności informacyjnej Banku wobec kontrahenta umowy bankowej przed jej zawarciem można doszukiwać się w statusie banku jako „instytucji zaufania publicznego”. Pozostaje kwestia uzasadnienia tak stwierdzonego statusu, skoro brak wyraźnego przepisu przyznającego bankom wprost taki status.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazywano wprost, że banki pełnią funkcję podmiotów zaufania publicznego dla uzasadnienia m.in. niektórych obowiązków informacyjnych banków powstających przed zawarciem umowy rachunku bankowego i wynikających z takiej umowy (art. 354 § 2 k.c. w zw. z art. 725 k.c.).

W piśmiennictwie pojawił się też nurt zmierzający do wskazywania tzw. ogólnych obowiązków banków, w tym obowiązków natury informacyjnej, które wywodzi się m.in. z ich szczególnej funkcji, tendencji do koncentracji współpracy kontraktowej banku z jego kontrahentami, z funkcji niektórych umów bankowych (np. umowy rachunku bankowego). Abstrahuje się wówczas od kwestii statusu banku jako podmiotu zaufania publicznego.

Jeżeli w „Kodeksie Dobrej Praktyki Bankowej” (z 18 kwietnia 2013 r.) w jego „Postanowieniach ogólnych” banki same uważają się za „instytucje zaufania publicznego” (pkt 3 Kodeksu), to można też bronić stanowiska, że wspomniany status pozostaje aktualny, jeżeli nie w płaszczyźnie normatywnej, to przynajmniej w płaszczyźnie deontologicznej. W każdym razie nie bez znaczenia dla obrotu cywilnoprawnego mogą być przyjęte w pkt 3 wspomnianego Kodeksu konsekwencje uznania banków za instytucje zaufania publicznego w postaci konieczności honorowania przez nie „profesjonalizmu, rzetelności, rzeczowości, staranności i najlepszej wiedzy”.

Wyrok SN z dnia 8 lipca 2016 r., I CSK 570/15

Standard: 64839 (pełna treść orzeczenia)

Zobacz glosy