Podstawa zarzutu odwoławczego braku łącznego udziału wszystkich współuczestników koniecznych
Niedopuszczalność przekształceń podmiotowych w postępowaniu apelacyjnym (art. 391 k.p.c.) Wezwania i zawiadomienia współuczestników, których łączny udział w sprawie jest konieczny (art. 195 k.p.c.) Obowiązek przedstawienia zarzutów (art. 368 § 1 pkt 2 i 3 k.p.c.)
Kodeks postępowania cywilnego nie przewiduje nieważności postępowania nawet wówczas, gdy wyrok został wydany w sytuacji, w której po stronie pozwanej występowało współuczestnictwo konieczne, zdefiniowane w art. 73 § 2 k.p.c., a w postępowaniu nie wzięły udziału wszystkie osoby, których łączny udział był konieczny.
Brak łącznego udziału wszystkich koniecznych współuczestników może stanowić podstawę środka zaskarżenia jako zarzut naruszenia prawa materialnego, które określa granice łącznej legitymacji procesowej (por. postanowienie SN z dnia 6 lutego 2015 r., II CZ 103/14).
Wyrok SN z dnia 8 lipca 2015 r., II PK 282/14
Standard: 64827 (pełna treść orzeczenia)
W judykaturze przyjmuje się, że naruszenie art. 195 k.p.c., dotyczącego współuczestnictwa koniecznego, Sąd odwoławczy bierze pod uwagę z urzędu w ramach badania naruszenia przez Sąd pierwszej instancji przepisów prawa materialnego, bowiem nieusunięcie braku pełnej legitymacji procesowej w przypadku współuczestnictwa koniecznego jest przeszkodą do uwzględnienia powództwa (por. wyrok SN z dnia 17 listopada 2010 r., I CSK 67/10).
W rezultacie przyjąć należy, że przekształcenie podmiotowe określone w art. 195 § 1 k.p.c., Sąd powinien zainicjować z urzędu, a niesprostanie temu obowiązkowi, Sąd odwoławczy bierze pod uwagę z urzędu w ramach badania naruszenia norm prawa materialnego.
Uchybienie dyspozycji art. 195 § 1 k.p.c., nie może być usunięte w postępowaniu odwoławczym ze względu na treść art. 391 § 1 zd. 2 k.p.c., który stanowi, że przepisy art. 194-196 i 198 nie mają zastosowania w postępowaniu przed sądem drugiej instancji. W rezultacie, skoro Sąd ad quem jest zobowiązany wziąć pod uwagę z urzędu naruszenie art. 195 k.p.c., w ramach badania wadliwości zastosowania przez Sąd pierwszej instancji przepisów prawa materialnego, a uchybienie to, nie może być sanowanie w postępowaniu odwoławczym, to zachodzi w takiej sytuacji przypadek nierozpoznania istoty sprawy.
Postanowienie SN z dnia 6 lutego 2015 r., II CZ 103/14
Standard: 64828 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 70399