Bezumowne korzystanie z dróg wewnętrznych przez Gminę jako posiadacz zależnego
Bezumowne korzystanie z rzeczy (art. 224 - 225 k.c. i art. 230 k.c.)
Posiadanie przez gminę drogi wewnętrznej, nie stanowiącej jej własności, musi przejawiać się w wykonywaniu czynności faktycznych świadczących o wykonywaniu władztwa, a nie w zaniechaniu ich wykonywania (art. 336 k.c.).
Roszczenie skierowane przeciwko posiadaczowi wiąże się z samoistnym lub zależnym posiadaniem rzeczy, które jest wyłącznym źródłem roszczenia.
Wykonanie inwestycji w zakresie, który zdaniem powódki, był objęty zadaniami ustawowymi gminy, przez powódkę wskutek braku działania pozwanej i poniesienie kosztów z tego tytułu, nie uzasadnia przyjęcia, że ze strony pozwanej nastąpiły jakieś działania świadczące o faktycznym korzystaniu z rzeczy i że pozwana wykonywała władztwo nad tą rzeczą. Posiadanie należy do kategorii stanu faktycznego. Skoro powództwo oparte jest na twierdzeniu o posiadaniu zależnym, to zgodnie z art. 6 k.c. do powódki należało wykazanie, że pozwana wykonywała w stosunku do nieruchomości drogowych czynności faktyczne, które mogą być zakwalifikowane jako posiadanie, a taką czynnością nie jest zaniechanie wykonania obowiązków ustawowych. O posiadaniu gminy nie świadczy również twierdzenie, że drogi te są połączone z drogą publiczną i dostęp do nich ma nieograniczona liczba mieszkańców gminy. Połączenie to zabezpiecza potrzeby mieszkańców osiedli wybudowanych przez powódkę a pozwana zaprzeczyła, by dotyczyło większej ilości dróg publicznych, co powodowałoby możliwość przejazdu przez osiedle do innych części miasta lub innych miejscowości. Ponadto stosunek pomiędzy mieszkańcami a gminą ma charakter publicznoprawny a nie cywilnoprawny, a jedynie ten drugi mógłby stanowić podstawę do czynienia rozważań, czy korzystanie przez mieszkańców z dróg wewnętrznych może być zakwalifikowane jako posiadanie.
Reasumując, przyjąć trzeba, że posiadanie przez gminę drogi wewnętrznej, nie stanowiącej jej własności, musi przejawiać się w wykonywaniu czynności faktycznych świadczących o władztwie, a nie w zaniechaniu ich wykonywania.
Nadanie nazw ulicom przez pozwaną za zgodą powódki, korzystanie z dojazdu drogami wewnętrznymi przez mieszkańców osiedli i inne osoby zainteresowane pobytem na osiedlu i argumenty dotyczące zaniechania gminy i wykonywania za tę gminę jej obowiązków przez powódkę, nie uzasadniają przyjęcia wykonywania posiadania gminy.
Wyrok SN z dnia 18 października 2017 r., II CSK 816/16
Standard: 64652 (pełna treść orzeczenia)