Dyspozycyjność a podporządkowanie

Pojęcie dyspozycyjności można określić jako uprawnienie pracodawcy do jednostronnej, trwałej lub czasowej zmiany rodzaju lub/i miejsca pracy, wykraczającej poza warunki uzgodnione z pracownikiem i z pominięciem elementu woli osoby zatrudnionej. Wspomniane uprawnienie pracodawcy skorelowane jest z obowiązkiem pracownika poddania się tym zmianom. 

Dyspozycyjność wiąże się z kategorią podporządkowania pracownika pracodawcy, choć oba pojęcia nie są tożsame. Podporządkowanie pracownika oznacza obowiązek wykonywania poleceń mieszczących się w treści powinności wynikających z aktu nawiązującego stosunek pracy. Natomiast dyspozycyjność implikuje obowiązek poddania się zmianom dalej idącym niż wynikające z aktów konkretyzujących lub aktualizujących obowiązki składające się na treść stosunku pracy. 

Dyspozycyjność oznacza prawnie dopuszczalną możliwość dokonywania przez przełożonego (inny organ służbowy) jednostronnych zmian istotnych składników treści stosunku pracy, z czym koreluje obowiązek pracownika (funkcjonariusza) poddania się przeprowadzanym zmianom. Istotna jest jednostronność aktu zmieniającego treść stosunku pracy, zgoda pracownika nie jest elementem procedury klasycznego przeniesienia ukształtowanego w prawie urzędniczym, nie stanowi warunku jego ważności ani skuteczności. 

Dyspozycyjność wraz z rozbudowanym katalogiem obowiązków nadaje stosunkom pracy urzędników mianowanych walor służby.

Wyrok SN z dnia 8 marca 2022 r., II PSKP 76/21

Standard: 64495 (pełna treść orzeczenia)