Wyłączenie zakazu z art. 384 k.p.c. do rozstrzygnięć nieorzekających co do istoty sprawy

Zakaz reformationis in peius stanowi dla strony wnoszącej środek zaskarżenia gwarancję, iż w wyniku rozpoznania tego środka nie zapadnie rozstrzygnięcie sądu drugiej instancji mniej korzystne od rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji, a jego granicami są objęte te wszystkie przypadki, w których sąd orzeka co do istoty sprawy.

Zakaz orzekania na niekorzyść strony wnoszącej apelację, jeżeli druga strona apelacji nie wniosła, nie obejmuje jednak takiej sytuacji procesowej, w której sąd drugiej instancji nie orzeka co do meritum, lecz wydaje orzeczenie o charakterze formalnym - uchyla wyrok sądu pierwszej instancji i odrzuca pozew lub wniosek, umarza postępowanie apelacyjne albo odrzuca zarzuty od nakazu zapłaty.

Brak podstaw do przyjęcia zmiany orzeczenia na niekorzyść strony i związania tym zakazem sądu drugiej instancji, gdy zastąpi niekorzystne orzeczenie o charakterze procesowym innym niekorzystnym orzeczeniem procesowym albo gdy zamiast niekorzystnego orzeczenia merytorycznego wyda niekorzystne orzeczenie procesowe. 

Postanowienie SN z dnia 30 maja 2017 r., IV CZ 14/17

Standard: 66512 (pełna treść orzeczenia)

Sąd nie jest skrępowany zakazem art. 384 k.p.c.  jeżeli nie orzeka co do istoty sprawy, lecz wydaje orzeczenie o charakterze procesowym, np. odrzuca pozew (wniosek) lub umarza postępowanie.

Art. 384 k.p.c. ma zastosowanie w postępowaniu kasacyjnym na podstawie art. 398[21] k.p.c.

Postanowienie SN z dnia 21 maja 2015 r., IV CSK 491/14

Standard: 64113 (pełna treść orzeczenia)