Żądanie zaspokojenia wierzytelności bezpośrednio przez wspólników spółki, bez uprzedniego pozywania samej spółki o zasądzenie świadczenia

W pewnych warunkach subsydiarny charakter solidarnej odpowiedzialności wspólników spółki jawnej za jej zobowiązania nie stanie jednak na przeszkodzie zażądaniu spełnienia świadczenia bezpośrednio od wspólników i prowadzeniu egzekucji z ich majątków, z pominięciem procesu o zasądzenie świadczenia i egzekucji zobowiązania przeciwko samej spółce. Jest tak wtedy, gdy przed zaspokojeniem wierzyciela spółka jawna przestanie istnieć (likwidacja) albo gdy przeprowadzenie postępowania o zasądzenie świadczenia przeciwko spółce nie będzie dopuszczalne (ogłoszenie upadłości likwidacyjnej), a sytuacja finansowa spółki uzasadni tezę, że zaspokojenie wierzyciela z jej majątku będzie niemożliwe. Wierzyciel spółki może wówczas zażądać zaspokojenia swojej wierzytelności bezpośrednio przez wszystkich lub dowolnie wybranych wspólników spółki, bez uprzedniego pozywania samej spółki o zasądzenie świadczenia. Takiego przypadku dotyczyła uchwała Sądu Najwyższego z 5 sierpnia 2004 r., III CZP 41/04.

Wyrok SN z dnia 18 października 2019 r., II CSK 790/18

Standard: 64063 (pełna treść orzeczenia)

W świetle art. 31 § 1 k.s.h. stanowiącego, iż wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna odpowiedzialność wspólnika powstaje nie w razie niewypłacalności spółki, lecz na etapie egzekucji. Stanowi o tym przepis art. 22 § 2 k.s.h., mówiący, że wspólnik odpowiada za zobowiązanie spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką. Unormowanie to pozwala twierdzić, że odpowiedzialność wspólnika istnieje niezależnie od tego, czy egzekucja z majątku spółki jest bezskuteczna. Na rzecz takiej wykładni stosunku zobowiązaniowego istniejącego między wierzycielem spółki a jej wspólnikami przemawia art. 31 § 2 k.s.h., zgodnie z którym ograniczenie wszczęcia egzekucji z majątku wspólnika warunkiem jej bezskuteczności z majątku spółki nie stanowi przeszkody do wniesienia powództwa przeciw wspólnikowi.

Uchwała SN z dnia 5 sierpnia 2004 r., III CZP 41/04

Standard: 64071 (pełna treść orzeczenia)