Podmiotowość pracownicza osób całkowicie ubezwłasnowolnionych

Osoby całkowicie ubezwłasnowolnione, które ukończyły 18 lat, mieszczą się w zakresie podmiotowym art. 22 § 2 k.p.

Artykuł 22 § 2 k.p. określa, kto może być pracownikiem, co czyni go odpowiednikiem art. 8 k.c., zgodnie z którym każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną. W tym znaczeniu przepis kodeksu pracy jest zupełny, w związku z czym, nie jest konieczne, a nawet możliwe sięganie do Kodeksu cywilnego w zakresie ustalenia możności nawiązania i pozostawania w stosunku pracy. 

W doktrynie prawa pracy nie ma zgody co do podmiotowości pracowniczej osób całkowicie ubezwłasnowolnionych, prezentowane są zatem dwa przeciwstawne stanowiska. Według jednego, ukształtowanego ze względu na interpretację art. 22 § 2 k.p. z punktu widzenia art. 22 § 3 k.p., osoby ubezwłasnowolnione całkowicie nie mogą być pracownikami, ponieważ nie mają zdolności do czynności prawnych (art. 12 k.c.), w związku z czym umowa o pracę zawarta z nimi nie wywołuje zamierzonego skutku jako bezwzględnie nieważna.

W ocenie innych autorów, traktujących art. 22 § 2 k.p. jako wyczerpującą regulację podmiotowości pracowniczej, dorosłe osoby ubezwłasnowolnione całkowicie mogą być pracownikami. Przedstawiciele tego poglądu, abstrahując od kwestii związanych ze zdolnością do czynności prawnych, twierdzą, że pracownikiem może być każda osoba fizyczna, która osiągnęła wiek 18 lat.

Wyrok SN z dnia 24 października 2019 r., III UK 329/18

Standard: 63972 (pełna treść orzeczenia)