Uwzględnienie z urzędu abuzywność klauzuli w postępowaniu kasacyjnym

Jeżeli niedozwolony charakter postanowienia umownego nie wiąże się z żadną z podstaw kasacyjnych, Sąd Najwyższy nie bierze go pod uwagę, gdyż nie toczy się postępowanie, dla którego wyniku okoliczność ta mogłaby mieć znaczenie.

Uwzględnienia niedozwolonego charakteru postanowienia lub nieważności czynności prawnej przez sąd konieczne jest, aby toczyło się postępowanie, w którym okoliczność ta ma znaczenie. W postępowaniu cywilnym należy wziąć pod uwagę abuzywność klauzuli - nawet jeżeli nie powołają się na nią strony - w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym, w którym sąd nie jest związany przedstawionymi w apelacji zarzutami dotyczącymi naruszenia prawa materialnego (uchw. SN z 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07). Odmiennie niż w postępowaniu przed sądem pierwszej lub drugiej instancji przedstawia się natomiast zakres kognicji Sądu Najwyższego rozpoznającego skargę kasacyjną. Przede wszystkim Sąd Najwyższy rozpoznaje skargę kasacyjną, a nie sprawę; orzeka o zasadności lub bezzasadności skargi kasacyjnej, a nie o zasadności lub bezzasadności powództwa. Kognicję Sądu Najwyższego rozpoznającego skargę ograniczają granice zaskarżenia, granice podstaw skargi i nieważność postępowania (art. 398[13] § 1 k.p.c.).

Wyrok SN z dnia 15 października 2020 r., I CSK 519/19

Standard: 63860 (pełna treść orzeczenia)