Roszczenie o ustalenie stosunku pracy w określonym przedziale czasowym

Żądanie ustalenia istnienia stosunku prawnego trwającego w czasie oparte na przepisie art. 189 k.p.c. jest żądaniem jednorodnym jedynie w zakresie charakteru tego stosunku (jego kwalifikacji prawnej). Przykładowo sąd nie może „częściowo” uwzględnić powództwa o ustalenie istnienia stosunku pracy na mianowania poprzez ustalenie stosunku pracy na podstawie umowy o pracę. Są to bowiem dwa odmienne roszczenia. Ustalenie natomiast istnienia stosunku pracy w okresie krótszym niż żądał tego powód nie oznacza orzeczenia o przedmiocie, który nie był objęty żądaniem pozwu, a jedynie częściowe uwzględnienie zgłoszonych roszczeń.

Roszczenie o ustalenie stosunku pracy zamykające się w określonym, wskazanym w pozwie przedziale czasowym jest żądaniem takiego ustalenia w każdym dniu tego okresu, za którym zwykle stoi istnienie interesu prawnego (art. 189 k.p.c.) usprawiedliwiające każde z tych jednostkowych żądań. Mieści się w nim żądanie ustalenia stosunku prawnego i następnie żądanie ustalenia jego trwania, a więc ustalenia, że nie nastąpiły czynności prawne lub zdarzenia prawne, które by ten stosunek pracy zakończyły. Jest to zatem roszczenie podzielne, oceniane odrębnie (w ramach podstawy faktycznej i prawnej) w stosunku do każdej jednostki czasowej zawierającej się w okresie objętym żądaniem pozwu.

Od tej reguły mogą istnieć oczywiście wyjątki, a mianowicie wtedy, kiedy interes prawny w ustaleniu istnienia stosunku pracy uzasadniony jest w taki sposób, że częściowe ustalenie (za pewien okres) interes ten całkowicie przekreśla (staje się bezużyteczne). W takiej sytuacji nie sposób bowiem uznać, że w ten sposób następuje uwzględnienie roszczeń w jakiejkolwiek części. Taka jednak sytuacja w niniejszej sprawie nie występuje.

Wyrok SN z dnia 13 maja 2010 r., II PK 346/09

Standard: 63622 (pełna treść orzeczenia)