Rozwiązanie stosunku pracy z kuratorem sądowym bez wypowiedzenia w razie jego nieobecności w pracy z powodu choroby

Dopuszczalne jest rozwiązanie bez wypowiedzenia stosunku pracy z kuratorem sądowym z powodu nieobecności w pracy wywołanej chorobą trwającą dłużej niż rok tylko, gdy nieobecność ta była nieprzerwana (art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych, jednolity tekst: Dz.U. z 2018 r., poz. 1014 w związku z art. 53 § 3 k.p.).

Ustawa o kuratorach sądowych jest pragmatyką służbową, regulującą odrębnie stosunek pracy kuratora. Ma więc pierwszeństwo w stosowaniu przed Kodeksem pracy.

Ustawa o kuratorach sądowych w art. 32 ust. 2 zawiera odrębną regulację dotyczącą rozwiązania z kuratorem zawodowym stosunku pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia bez jego winy. Zgodnie z tym przepisem rozwiązanie stosunku pracy z kuratorem bez wypowiedzenia może nastąpić także w razie jego nieobecności w pracy z powodu choroby trwającej dłużej niż rok lub odosobnienia ze względu na chorobę zakaźną w okresie pobierania z tego tytułu zasiłku, a także w razie usprawiedliwionej nieobecności w pracy z innych przyczyn - po upływie okresów przewidzianych w art. 53 Kodeksu pracy.

Przepis ten wskazuje możliwości fakultatywnego rozwiązania stosunku pracy z kuratorem sądowym bez wypowiedzenia w sytuacji przedłużającej się usprawiedliwionej nieobecności w pracy i wymienia trzy przesłanki dające pracodawcy możliwość rozwiązania stosunku pracy. Pierwszą przesłanką uprawniającą do rozwiązania stosunku pracy z kuratorem bez wypowiedzenia jest nieobecność w pracy z powodu choroby trwająca dłużej niż rok, drugą nieobecność w pracy ze względu na chorobę zakaźną w okresie pobierania z tego tytułu zasiłku, a trzecią usprawiedliwiona nieobecność w pracy z innych przyczyn po upływie okresów przewidzianych w art. 53 k.p. Odesłanie do art. 53 k.p. ma za przedmiot następujące sytuacje: 1) nieobecność pracownika w pracy z innych przyczyn niż choroba i odosobnienie ze względu na chorobę zakaźną (art. 53 § 1 pkt 2 k.p.); 2) nieobecność z powodu opieki sprawowanej nad dzieckiem - w okresie pobierania z tego tytułu zasiłku, a w przypadku odosobnienia pracownika ze względu na chorobę zakaźną - w okresie pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku (art. 53 § 2 k.p.). Oznacza to, że odesłanie z art. 32 ust. 2 ustawy o kuratorach sądowych do art. 53 k.p. dotyczy jedynie okresów innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy uprawniających pracodawcę do rozwiązania umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia, ponieważ kuratorzy, podobnie jak urzędnicy państwowi (art. 14 ust. 3 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracowniach urzędów państwowych; jednolity tekst: Dz.U. z 2017 r., poz. 2142 ze zm.), czy pracownicy sądów i prokuratury (art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o pracowniach sądów i prokuratury, jednolity tekst: Dz.U. z 2018 r., poz. 577) są na tle ogółu pracowników uprzywilejowani, jeżeli chodzi o czas trwania usprawiedliwionej nieobecności w pracy spowodowanej chorobą, której upływ uprawnia pracodawcę do natychmiastowego rozwiązania stosunku pracy. Wynosi on bowiem dłużej niż rok, bez względu na staż pracy kuratora, podczas gdy w świetle art. 53 § 1 pkt 1 k.p. czas nieobecności pracownika spowodowanej chorobą niepowodujący ujemnych konsekwencji w sferze stosunku pracy wyznaczają okres zatrudnienia u danego pracodawcy i łączny okres pobierania wynagrodzenia i zasiłku chorobowego (standardowo 6 miesięcy) określony w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (jednolity tekst: Dz.U. z 2017 r., poz. 1368 ze zm.).

Zarówno norma prawna zawarta w art. 53 k.p., jak i w art. 32 ust. 2 ustawy o kuratorach sądowych nie nakazuje pracodawcy rozwiązania umowy o pracę, jeżeli zachodzą określone w tym przepisie warunki niezdolności pracownika do pracy, lecz tylko stwarza podmiotowi zatrudniającemu prawną możliwość takiego rozwiązania stosunku pracy, z której może on nie skorzystać. 

Skoro przesłanką umożliwiającą rozwiązanie stosunku pracy z kuratorem w trybie art. 32 ust. 2 ustawy jest nieobecność kuratora w pracy z powodu choroby trwającej dłużej niż rok, to powinna to być nieprzerwana roczna nieobecność z powodu choroby. Jeżeli kurator powraca do pracy przed upływem jednego roku nieobecności w pracy z powodu choroby, to okres roczny ulega przerwaniu i rozpoczyna bieg na nowo. 

Usprawiedliwiona roczna nieobecność kuratora w pracy z powodu choroby ulega przerwaniu wówczas, gdy kurator odzyskuje zdolność do pracy. Tym samym trudno wyobrazić sobie, aby taką roczną nieobecności w pracy przerywały dni wolne od pracy, które przedzielają kolejne dni nieobecności w pracy z powodu choroby. To oznacza, że nie można przyjąć, aby okres rocznej nieobecności w pracy z powodu choroby został przerwany przez dni wolne od pracy, w których kurator nie ma obowiązku świadczenia pracy zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy (dniami ustawowo wolnymi od pracy) bądź urlopem na żądanie. Okres ten może zostać przerwany tylko wówczas, gdy choroba nie uniemożliwia pracownikowi świadczenia pracy i stawił się do pracy, odzyskując zdolność do pracy bądź jego nieobecność w pracy wynika z innych przyczyn niespowodowanych chorobą.

O ile art. 32 ust. 2 ustawy nie odsyła bezpośrednio do art. 53 § 3 k.p., ponieważ odesłanie w tym przepisie dotyczy jedynie okresów innych usprawiedliwionych nieobecności kuratora w pracy niż z powodu choroby trwającej dłużej niż rok, to pominęły, iż przepis ten nie reguluje w sposób pełny trybu rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia. Oznacza to, że zgodnie z art. 105 ustawy o kuratorach sądowych w sprawach nieuregulowanych mają zastosowanie przepisy Kodeks pracy. 

Wyrok SN z dnia 22 sierpnia 2018 r., III PK 62/17

Wyrok SN z dnia 22 sierpnia 2018 r., III PK 62/17

Standard: 63601 (pełna treść orzeczenia)