Wyłączenie wniosku o wyłączenie sędziego opartego na okolicznościach z art. 156[1] i art. 156[2] k.p.c.

Na gruncie procedury karnej istnieje ugruntowana tradycja zakazu uzewnętrzniania przez sędziów w toku postępowania – do chwili wydania merytorycznego orzeczenia – swoich poglądów na temat rozpoznawanych spraw. Uzewnętrznienie swojego stanowiska, także przez wydanie orzeczenia mającego ścisły i nierozerwalny związek z aktualnie rozpoznawaną sprawą, uznawane jest za powód powstania uzasadnionej wątpliwości co do bezstronności sędziego w danej sprawie (art. 41 § 1 k.p.k.) (por. m.in. wyrok SN z dnia 25 lutego 2009 r., II KK 249/08).

W procedurze cywilnej wprowadzono rozwiązania pozwalające na pouczenie stron o prawdopodobnym wyniku sprawy (art. 156[1] k.p.c.), a także uprzedzeniu o możliwości podjęcia rozstrzygnięcia na innej podstawie prawnej (art. 156[2] k.p.c.), z czym koresponduje niemożność oparcia wniosku o wyłączenie sędziego na okolicznościach związanych z wyrażeniem przez niego poglądu co do prawa i faktów przy wyjaśnianiu stronom czynności sądu i nakłanianiu do ugody (art. 49[1] § 2 k.p.c.). 

Uchwała SN z dnia 16 grudnia 2021 r., III CZP 99/20

Standard: 63454 (pełna treść orzeczenia)