Nieprzyzwoitość w ujęciu ar. 141 k.w.
Wykroczenia przeciwko obyczajności publicznej (art. 140 - 142 k.w.)
Obrazy przedstawiające treści drastyczne, brutalne, budzące niesmak, czy nawet traumę, nie są jednocześnie z tego tylko powodu treściami „nieprzyzwoitymi” w rozumieniu art. 141 k.w., tj. bezwstydnymi, nieobyczajnymi, czy też wulgarnymi.
W ujęciu słownikowym nieprzyzwoity oznacza łamiący swoim zachowaniem normy obyczajowe, niezgodny z panującymi normami obyczajowymi (Słownik języka polskiego PWN - www.sjp.pwn.pl), nieskromny, bezwstydny, nieobyczajny, niezgodny z panującymi normami, zasadami, etykietą (Mały słownik języka polskiego PWN - 1993), z kolei nieobyczajny to niemoralny, nieprzyzwoity (Słownik języka polskiego PWN - ww w.sjp.pwn.pl).
Przez określenie „nieprzyzwoite” zachowanie należy rozumieć jako niezgodne z panującymi normami obyczajowymi, bezwstydne, niewłaściwe. „Obyczajowością” natomiast nazywamy ogół powszechnie przyjętych i równocześnie uświęconych tradycją obyczajów, które są właściwe określonemu środowisku”.
O ile zatem, jak już wskazano wyżej, prezentowane zdjęcia abortowanych ludzkich płodów mogą być oceniane jako drastyczne, szokujące i nawet oburzające, to żadną miarą nie można powiedzieć, że są one wulgarne, bezwstydne, nieobyczajne, demoralizujące, łamiące normy obyczajowe, moralność, etykę, budzące zgorszenie, czy też, że są nastawione na lekceważenie uczuć innych ludzi albo też na epatowanie ich okrucieństwem. Problematyka ochrony życia ludzkiego od jego poczęcia, aż do naturalnej śmierci jest na tyle społecznie doniosła, że z pewnością może uzasadniać nawet przerysowaną formę przekazu przez jego obrońców i nie sposób jednocześnie uznać, żeby tego rodzaju przekaz miał demoralizujący wpływ na społeczeństwo i burzył jego normy obyczajowe. Należy oczywiście zgodzić się z postulatami, aby promowanie takich, czy innych postaw dotyczących dopuszczalności przerywania ciąży odbywało się za pomocą mniej drastycznych środków wyrazu, nie ignorujących wrażliwości osób prezentujących poglądy przeciwne.
Nie tracąc z pola widzenia praw i interesów innych osób należy zauważyć, że ich ochrona może odbywać się na drodze cywilnej (ochrona dóbr osobistych), czy też administracyjnej, a ingerencja prawa penalnego w omawianej kwestii winna zawsze stanowić ostateczność (ultima ratio).
Wyrok SN z dnia 30 czerwca 2022 r., II KK 116/22
Standard: 63433 (pełna treść orzeczenia)
Nieprzyzwoitymi słowami będą z reguły słowa wulgarne albo obelżywe. Nieprzyzwoitymi słowami są te, które mogą wywołać oburzenie społeczne, mają bezwstydny charakter bądź też dają wyraz lekceważeniu uczuć innych osób. Należy tutaj rzecz jasna stosować kryteria obiektywne, bowiem przy subiektywnym podejściu (zależnym od wieku, wykształcenia itp.) oceny nie są powszechne i jednoznaczne.
Słowo „cholera”, któremu oczywiście przypisuje się jednoznacznie negatywne znaczenie (poza innym – określeniem medyczny), obecnie nie może być już uznawane obiektywnie za wulgarne. Słowo to jest uważane jest obecnie coraz częściej jedynie za mocne podkreślenie zdenerwowania, frustracji wypowiadającego. Używanie go odnosi się bardziej do kultury wypowiedzi, aniżeli kwalifikowania jako obraźliwego Z pewnością nie jest to słowo powszechnie uznawane za formę neutralną, czy pozytywną. Pełni funkcję nacechowanego negatywnie, silnego komunikatu werbalnego, którego zwłaszcza w przestrzeni publicznej należy unikać. W ocenie Sądu nie jest to jednak słowo, które wywołuje powszechne oburzenie jako wulgarne i jednoznacznie obelżywe.
Wyrok SR dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie z dnia 19 lipca 2018 r., XI W 1258/17
Standard: 77633 (pełna treść orzeczenia)