Wypowiedzenie ze względu na przeciwwskazania lekarskie do wykonywania powierzonych czynności

Podstawę rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem stanowi jego niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy, a nie samo orzeczenie lekarskie o istnieniu takiej niezdolności, które jest jedynie dowodem podlegającym ocenie sądu pracy.

Przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę, o czym wspomniano, musi istnieć w dacie dokonywania wypowiedzenia umowy o pracę. Późniejsza zmiana okoliczności nie wpływa na ocenę zasadności dokonanego wypowiedzenia. A zatem utrata przez pracownika zdolności do pracy na danym stanowisku zaistniała po złożeniu przez pracodawcę oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy o pracę, nie czyni tego wypowiedzenia uzasadnionym, jak i odzyskanie przez pracownika w toku procesu sądowego zdolności do poprzednio wykonywanej pracy, nie oznacza bezzasadności dokonanego wypowiedzenia.

Tylko rzeczywiste istnienie przeciwwskazań lekarskich do wykonywania pracy na określonym stanowisku jest uzasadnioną przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę, a nie błędne orzeczenie lekarskie wydane na podstawie art. 229 § 4 k.p.

W wyroku z dnia 9 marca 2011 r., I PK 29/10, Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że jeśli postępowanie dowodowe wykluczyło istnienie niezdolności do pracy w dacie wypowiedzenia umowy o pracę, to podana przyczyna wypowiedzenia okazała nierzeczywista i nie uzasadniała decyzji pracodawcy. Słuszności tej konkluzji nie podważa okoliczność, że postępowaniu pracodawcy nie można przypisać złej woli, czy niedochowania należytej staranności we wskazaniu nierzeczywistego powodu wypowiedzenia. 

Wyrok SN z dnia 26 kwietnia 2023 r., III PSKP 29/22

Standard: 72356 (pełna treść orzeczenia)

Istnienie przeciwwskazań lekarskich do wykonywania pracy na określonym stanowisku jest uzasadnioną przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę. Nadto zasadność wypowiedzenia nie jest uzależniona od uprzedniego zaoferowania pracownikowi przez pracodawcę innej odpowiedniej pracy, którą dysponuje, chyba że obowiązek taki wynika z przepisu (teza X uchwały pełnego składu Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 1985 r., III PZP 10/85).

Wypowiedzenie umowy o pracę lub zmianę wynikających z niej warunków pracy i płacy może przy tym uzasadniać - jako okoliczność niezależna od pracownika, lecz przemawiająca za słusznym interesem pracodawcy – przeciwwskazanie lekarskie do wykonywania choćby jednego obowiązku należącego do zakresu czynności na zajmowanym stanowisku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1999 r., I PKN 469/99). Zawsze jednak tak podana przyczyna wypowiedzenia podlega sądowej kontroli w ramach oceny zasadności złożonego oświadczenia woli, a więc badaniu, czy rzeczywiści istniała i czy uzasadniała decyzję pracodawcy (wyrok SN z dnia 12 stycznia 1998 r., I PKN 466/97).

Gdy przyczyną wypowiedzenia zmieniającego jest spowodowana stanem zdrowia utrata przez pracownika zdolności do pracy, taka negatywna ocena zasadności wypowiedzenia będzie uprawniona zarówno wtedy, gdy w świetle zgromadzonego w postępowaniu sądowym materiału dowodowego okaże się, że pracownik - wbrew treści orzeczenia lekarskiego - zachował zdolność do wykonywania dotychczasowej pracy, jak i wtedy, gdy wprawdzie zdolność tę utracił, ale nie jest też zdolny do pracy na nowym stanowisku. Nie można bowiem uznać za uzasadnione w rozumieniu art. 45 § 1 k.p. przeniesienie pracownika w trybie art. 42 § 1 k.p. ze stanowiska, na którym nie może już pracować z uwagi na stan zdrowia, do pracy, do której wykonywania też nie jest zdrowotnie predestynowany. Dokonanie takiej analizy wymaga szczegółowego odtworzenia warunków pracy na dawnym i nowym stanowisku oraz płynących z nich zagrożeń dla zdrowia pracownika dotkniętego chorobą.

 Wyrok SN z dnia 17 kwietnia 2014 r., III PK 95/13

Standard: 69663 (pełna treść orzeczenia)