Konkretyzacja w orzeczeniu zachowań których podjęcie lub zaniechanie zostanie zakwalifikowane jako naruszenie obowiązków, usprawiedliwiające nakazanie zapłaty sumy pieniężnej.

Postanowienie wydane na podstawie art. 598[15] k.p.c. powinno konkretyzować zachowanie osoby, pod której pieczą dziecko pozostaje albo osoby uprawnionej do kontaktów z dzieckiem, stanowiące naruszenie obowiązku koniecznego do efektywnego wykonania kontaktów z dzieckiem. Postanowienie to uprzedza więc, jakie zachowanie zostanie uznane przez sąd za utrudniające lub uniemożliwiające realizację kontaktów. Co istotne, postanowienie to jest zgodnie z art. 598[15] § 3 k.p.c. zaskarżalne zażaleniem (zob. uchwałę SN z 22 maja 2013 r., III CZP 25/13). Wykluczona jest więc sytuacja, w której jedno z rodziców zostanie obciążone obowiązkiem zapłaty sumy pieniężnej za zachowanie, co do którego nie można było przewiedzieć, że zostanie uznane przez sąd za naruszenie obowiązków wynikających z orzeczenia lub ugody w przedmiocie kontaktów.

Omawiane postępowanie jest jednoetapowe tylko wówczas, gdy osoba, której sąd zagroził nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej zgodnie z art. 582[1] § 3 k.p.c., dopuściła się naruszenia obowiązku wynikającego z orzeczenia ‎o kontaktach. Nie ulega jednak wątpliwości, że w takiej sytuacji sąd, orzekając ‎o kontaktach, powinien jednocześnie wskazać konkretne zachowania, których podjęcie lub zaniechanie zostanie zakwalifikowane jako naruszenie obowiązków, usprawiedliwiające nakazanie zapłaty sumy pieniężnej. Jeżeli więc postępowanie w przedmiocie wykonania kontaktów będzie jednoetapowe, konkretyzacja obowiązków rodziców powinna nastąpić już w postanowieniu orzekającym o kontaktach, zawierającym zgodnie z art. 582[1] § 3 k.p.c. zagrożenie nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej.

Treść i zakres obowiązków osoby, pod której pieczą dziecko pozostaje oraz osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem są więc determinowane przez cel, któremu służą, a więc realizację określonego co czasu, miejsca i formy kontaktu rodzica z dzieckiem. Zachowania uniemożliwiające lub utrudniające dojście do skutku takiego kontaktu oznaczają naruszenie obowiązków wynikających z orzeczenia lub ugody, o jakich mowa w art. 598[15] k.p.c.

Uchwała SN z dnia 28 kwietnia 2022 r., III CZP 87/22

Standard: 63146 (pełna treść orzeczenia)