Zażalenie na postanowienie sądu upadłościowego jako sądu II instancji o odrzuceniu zażalenia na postanowienie sędziego - komisarza

Na postanowienie sądu upadłościowego jako sądu drugiej instancji o odrzuceniu zażalenia na postanowienie sędziego - komisarza nie przysługuje zażalenie (art. 394[2] k.p.c. w zw. z art. 229 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe, jedn. tekst: Dz. U. z 2020 r., poz. 1228)

W razie wniesienia takiego zażalenia odrzuca je sąd, który wydał zaskarżone postanowienie, w składzie trzech sędziów (art. 397 § 1 k.p.c. w zw. z art. 229 Prawa upadłościowego).

Postanowienie, którego zaskarżalność stała się przedmiotem przedstawionego zagadnienia prawnego uznać można za jeszcze dalsze w swym charakterze od postanowienia o odrzucenia apelacji niż postanowienie o odrzuceniu skargi o wznowienie postępowania. Przede wszystkim jego przedmiotem nie jest orzeczenie kończące postępowanie w sprawie, lecz postanowienie sędziego-komisarza oddalające – z przyczyn formalnych - wniosek o powołanie rady wierzycieli w toku postępowania upadłościowego (przy czym samą radę sędzia-komisarz powołał z urzędu). Jest to postanowienie istotne z punktu widzenia wierzycieli, jednak nie pozbawia ich możliwości ponowienia wniosku, nie powoduje też negatywnych skutków dla toku postępowania, skoro zgodnie z art. 213 ust. 1 pr. up. czynności zastrzeżone dla rady podejmuje sędzia-komisarz. Ponadto w postępowaniu upadłościowym szczególny nacisk położony jest na sprawność jego toku, stały nadzór i stabilność wydanych orzeczeń, realizowaną kosztem ograniczenia zakresu środków zaskarżenia, zarówno zwykłych, jak i nadzwyczajnych (art. 33 i art. 222 pr. up.). W konsekwencji nie sposób dopatrzeć się jakichkolwiek racji uzasadniających uznanie, że na podstawie art. 397 § 3 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. odpowiednie stosowanie art. 394[2] § 1 k.p.c. uzasadniałoby dopuszczenie możliwości zaskarżenia postanowienia sądu drugiej instancji odrzucającego zażalenie wierzyciela na postanowienie sędziego komisarza oddalające wniosek o ustanowienie rady wierzycieli.

Oczywisty rozziew pomiędzy środkiem zaskarżenia orzeczenia kończącego sprawę merytorycznie, a zażaleniem na odrzucenie zażalenia w postępowaniu dotyczącym wniosku o powołanie rady wierzycieli, a więc jednej z czynności organizujących postępowanie upadłościowe, nie daje podstaw aksjologicznych ani wynikających z podobieństwa chronionych dóbr do wykładni dopuszczającej zaskarżenie postanowienia wydanego w tej sprawie przez sąd upadłościowy działający jako sąd drugiej instancji.

Uchwała SN z dnia 23 czerwca 2022 r., III CZP 50/22

Standard: 63097 (pełna treść orzeczenia)