Znaczenie nazwy zawartej przez strony umowy (art. 22 § 1[1] k.p.c.)

ZUS może bez względu na nazwę umowy i jej postanowienia ustalić jej rzeczywisty charakter i istniejący tytuł ubezpieczenia. Swoboda stron do kształtowania umów nie jest nieograniczona – nie można w ten sposób unikać stosowania ustawy (również w zakresie uiszczania obligatoryjnych składek ubezpieczeniowych przez ich płatnika). Decydujące znaczenie przypisać należy formalnym postanowieniom umowy i okolicznościom faktycznym związanym z ich wypełnianiem (por. np. postanowienia SN: z 14 stycznia 2021 r., I USK 15/21; z 16 czerwca 2020 r., I UK 217/19 i z 10 grudnia 2020 r., II UK 403/19).

Wyrok SN z dnia 7 września 2022 r., I NSNc 530/21

Standard: 71689 (pełna treść orzeczenia)

Stosunek pracy jest częścią szerszego pojęcia zatrudnienia (pracy za wynagrodzeniem), dlatego z art. 22 § 1 i 1[1] k.p. nie wynika domniemanie stosunku pracy w każdej sytuacji, gdy zatrudniony wykonuje osobiście pracę zorganizowaną przez zatrudniającego, a nawet przy jego kontroli i pod jego kierownictwem (por. wyrok SN z 11 września 2013 r., II PK 372/12).

Art. 22 § 1[1] k.p.c. dotyczy tego, jakie znaczenie dla określenia charakteru umowy ma jej nazwa. Wynika z niego, że nazwa umowy (np. umowa zlecenia, umowa o świadczenie usług) nie ma decydującego znaczenia dla oceny jej rodzaju (charakteru).

Zawsze należy przyjąć, że strony łączy stosunek pracy, jeżeli praca jest wykonywana w warunkach określonych w art. 22 § 1 k.p.

Nazwa umowy nie ma znaczenia, jeżeli nawiązany stosunek prawny ma cechy określone w art. 22 § 1 k.p. (por. wyrok Sądu Najwyższego z 7 kwietnia 1999 r., I PKN 642/98).

Nazwa umowy może decydować o charakterze stosunku prawnego dopiero wtedy, gdy nie można ustalić tego charakteru na podstawie przeważających cech tego stosunku (por. wyroki SN: z 8 lutego 2017 r., I PK 63/16; z 28 marca 2017 r., II PK 15/16).

Wyrok SN z dnia 18 września 2019 r., I PK 142/18

Standard: 62894 (pełna treść orzeczenia)