Zastosowanie art. 25[1] § 1 k.p. do umów o pracę na czas określony z pracownikiem służby cywilnej

Omawiając skutki, jakie wywołuje fikcja prawna określona w art. 25[1] § 1 k.p. w zakresie przekształcenia umów terminowych w umowy na czas nieokreślony, nie można pominąć, że analizowany przepis jest wynikiem transpozycji do prawa krajowego klauzuli 5 Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony zawartego przez Europejską Unię Konfederacji Przemysłowych i Pracodawców (UNICE), Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Publicznych (CEEP) oraz Europejską Konfederację Związków Zawodowych (ETUC), będącej załącznikiem Dyrektywy Rady 99/70 (Dz.Urz. UE L 175, s. 43). Zgodnie z treścią klauzuli 2, porozumienie stosuje się do pracowników zatrudnionych na czas określony, na podstawie umowy lub w ramach stosunku pracy określonego przez ustawodawstwo, układy zbiorowe lub praktykę obowiązującą w każdym z Państw członkowskich. Wyłączenie z zakresu stosowania porozumienia przewidziane w pkt 2 klauzuli 2 nie obejmuje pracowników służby cywilnej. Tym samym, przepisy ustawy o służbie cywilnej w zakresie, w jakim stanowią o zasadach zawierania umów o pracę na czas określony i nieokreślony, pokrywają się zakresem regulacyjnym z powoływanym Porozumieniem ramowym.

Mając powyższe na uwadze, oraz to, że w rozpoznawanej sprawie Dyrektor generalny skorzystał z uprawnienia do wskazania obiektywnych powodów przemawiających za brakiem możliwości zatrudnienia powódki na umowę na czas nieokreślony, podkreślić należy, że "obiektywne powody" powinny być rozumiane jako okoliczności odnoszące się do precyzyjnych i konkretnych okoliczności charakteryzujących daną działalność.

Zgodnie z wyrokiem TS w sprawie C-212/04, Adeneler wymaganiu wykazania obiektywnych powodów, o których mowa w Porozumieniu ramowym nie czyni zadość przepis prawa krajowego, który zawiera jedynie ogólne i abstrakcyjne zezwolenie na wykorzystywanie umów o pracę na czas określony. Niemniej w takiej sytuacji, zgodnie z wyrokami TS w sprawie C-53/04, Cristiano Marrosu oraz C-180/04, Andrea Vassallo, prawo krajowe powinno zawierać inny skuteczny środek służący zapobieganiu i nadużywaniu korzystania z kolejnych umów o pracę na czas określony. Dlatego zgodne z powyższym wymaganiem, w zakresie w jakim w pragmatyce nie uregulowano na jakim etapie zatrudnienia dyrektor generalny może powołać się na obiektywne powody wyłączające możliwość zawarcia umowy o pracę na czas nieokreślony, możliwe jest zastosowanie art. 25[1] k.p. do kolejnych umów o pracę na czas określony.

Stąd uprawniony jest wniosek, że dopiero w sytuacji gdyby w przedmiotowej sprawie nie zachodziła możliwość zastosowania art. 25[1] k.p. można byłoby uznać, że przepisy ustawy o służbie cywilnej nie są zgodne z postanowieniami Porozumienia ramowego, zaś ich wykładnia w zgodzie z prawem unijnym nie jest możliwa z uwagi na osiągnięcie granicy tej wykładni w postaci wyniku contra legem.

Wyrok SN z dnia 6 grudnia 2017 r., III PK 177/16

Standard: 62561 (pełna treść orzeczenia)

Pragmatyki służbowe (ustawy o służbie cywilnej) należące do krajowego porządku prawnego w Polsce wskazują obiektywne powody, które pozwalają na nawiązywanie stosunku pracy na podstawie umowy na czas określony. Jednak w przypadku zawarcia przez strony umowy o pracę na czas określony w innych sytuacjach, nieprzewidzianych w konkretnej pragmatyce służbowej, postanowienie dotyczące czasu trwania umowy - jako sprzeczne z ustawą w świetle postanowień art. 18 § 2 k.p. - jest nieważne z mocy prawa, a umowa o pracę na czas określony powinna być uznana za umowę zawartą na czas nieokreślony. Z tej przyczyny wskazane w polskich pragmatykach służbowych obiektywne powody zawierania umów o pracę na czas określony w zasadzie nie pozostają w sprzeczności z klauzulą 5 Porozumienia ramowego, ale umowy o pracę zawarte na czas określony niezgodnie z postanowieniami pragmatyk należy traktować jako umowy na czas nieokreślony (przez wyżej wskazaną konstrukcję, a nie przez zastosowanie art. 25[1] k.p.).

Wyłączenia skutku określonego w tym przepisie przez art. 25[1] § 3 k.p. w odniesieniu do umów o pracę na czas określony zawartych w celu zastępstwa innego pracownika, nie można pogodzić z klauzulą 5 Porozumienia ramowego, będącego załącznikiem do Dyrektywy Rady 99/70/WE. Byłaby to interpretacja krajowych przepisów o służbie cywilnej, która dopuszczałaby bez żadnych ograniczeń czasowych (przez wiele lat, np. przez okres ponad trzech lat) możliwość wielokrotnego zawierania z tą samą osobą kolejno następujących po sobie umów o pracę na zastępstwo

Wyrok SN z dnia 4 października 2011 r., I PK 56/11

Standard: 62562 (pełna treść orzeczenia)