Związanie sądu umarzającego postępowanie przyczyną uprzedniego zawieszenia postępowania

W przypadku, gdy postępowanie zostało zawieszone w związku z niewykonaniem przez powoda tzw. „innych zarządzeń” w rozumieniu art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. i upłynął ustawowy termin, określony w art. 182 § 1 pkt 1 k.p.c. na zgłoszenie wniosku o podjęcie postępowania, sąd przed wydaniem postanowienia o umorzeniu postępowania w sprawie jest obowiązany zbadać, czy rzeczywiście zaistniała wskazana w postanowieniu o zawieszeniu postępowania przyczyna, tj. czy niewykonanie przez powoda zarządzenia uniemożliwiało nadanie sprawie dalszego biegu.

Jakkolwiek z literalnego brzmienia art. 182 § 1 pkt 1 k.p.c. taki obowiązek nie wynika, ale należy go wyprowadzić z wykładni art. 45 ust. 1 Konstytucji RP oraz z przepisów regulujących charakter i skutki postanowień o zawieszeniu postępowania i o umorzeniu postępowania w sprawie. W przeciwieństwie do postanowienia o zawieszeniu postępowania, postanowienie o umorzeniu postępowania w sprawie jest orzeczeniem kończącym postępowanie w sprawie, co z mocy art. 182 § 2 zdanie pierwsze w związku z art. 182 § 1 k.p.c. oznacza, że pozew w takiej sprawie nie wywołuje żadnych skutków, które ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa. W konfrontacji z konstytucyjną zasadą prawa strony do sądu, zasada związania prawomocnym postanowieniem o zawieszeniu postępowania niekończącym postępowania w sprawie, jako przesłanką do wydania postanowienia kończącego postępowanie w sprawie, musi ustąpić.

Wyrok SN z dnia 10 kwietnia 2024 r., III PSKP 34/23

Standard: 87590 (pełna treść orzeczenia)

Jeżeli w jakichkolwiek okolicznościach sąd dojdzie do przekonania, iż przyjęta poprzednio w jego postanowieniu podstawa zawieszenia w rzeczywistości nie istniała, powinien podjąć zawieszone postępowanie. Nie sposób uznać, że mając wiedzę o nieistnieniu podstawy zawieszenia postępowania (pierwotnie czy następczo), sąd ignoruje tę okoliczność, szczególnie jeżeli weźmie się pod uwagę art. 45 ust. 1 Konstytucji RP.

Postanowienie SN z dnia 26 kwietnia 2022 r., II CSKP 89/22

Standard: 65998 (pełna treść orzeczenia)