Rażące naruszenie prawa przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie

Rażące naruszenie prawa zachodzi bowiem, gdy zaskarżone orzeczenie można uznać za niewątpliwie sprzeczne z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami, z ogólnie przyjętymi standardami rozstrzygnięć, gdy było wynikiem rażąco błędnej wykładni lub niewłaściwego zastosowania prawa (zob. wyrok SN z 13 stycznia 2021 r., I NSNc 51/20).

Rażące naruszenie prawa rozumieć należy jako „bardzo duże”, „wyraźne”. Jest to naruszenie prawa na tyle wyraźne, że do jego ustalenia nie jest konieczne prowadzenie złożonych procesów intelektualnych (zob. np. wyroki SN: z 20 stycznia 2021 r., I NSNc 1/21; z 3 grudnia 2020 r., I NSNc 34/20; z 17 czerwca 2020 r., I NSNc 44/19; postanowienie SN z 27 maja 2021 r., I NSNc 109/20).

Naruszenie prawa jest rażące wówczas, gdy w jego następstwie powstają skutki, które są niemożliwe do aprobaty w świetle wymagań praworządności lub też takie, które powodują niemożność akceptacji zaskarżonego orzeczenia jako aktu, który został wydany przez organ praworządnego państwa (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 20 marca 1996 r., II PRN 4/96; por. także wyrok SN z 5 maja 2021 r., I NSNc 159/20).

W wyroku z 8 czerwca 2021 r., I NSNc 25/19 Sąd Najwyższy wskazał, że „[r]ażący charakter naruszenia prawa, o którym mowa w art. 89 § 1 pkt 2 ustawy z 2017 r. o Sądzie Najwyższym, winien uprawdopodabniać tezę o konieczności uchylenia zaskarżonego orzeczenia celem urzeczywistnienia zasady konstytucyjnej z art. 2 Konstytucji RP” (zob. także: wyrok SN z 24 marca 2021 r., I NSNc 134/20).

 Wyrok SN z dnia 5 kwietnia 2023 r., II NSNc 89/23

Standard: 67843 (pełna treść orzeczenia)

Zgodnie z art. 89 § 1 pkt 2 u.SN skarga nadzwyczajna może zostać uwzględniona, jeżeli orzeczenie w sposób rażący narusza prawo przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie. Naruszenie prawa „rażące” jest czym innym niż naruszenie prawa „oczywiste”, czyli widoczne dla przeciętnego prawnika prima facie bez konieczności wnikliwej analizy (por. np. uzasadnienie postanowienia SN z 29 marca 2019 r., V CSK 326/18 oraz wyrok SN z 8 czerwca 2017 r., SNO 22/17).

Naruszenie prawa jest rażące, gdy w jego następstwie powstają skutki niemożliwe do aprobaty w świetle wymagań praworządności, czy też powodujące niemożność akceptacji zaskarżonego orzeczenia, jako aktu wydanego przez organ praworządnego państwa (zob. wyrok SN z 20 marca 1996 r., II PRN 4/96).

Inaczej mówiąc, z rażącym naruszeniem prawa mamy do czynienia ze względu na:

(1) rangę naruszonej normy (jej pozycji w hierarchii norm prawnych),

(2) stopień tego naruszenia,

(3) społeczne skutki naruszenia dla stron postępowania są znaczne (zob. np.: wyrok SN z 14 kwietnia 2021 r., I NSNc 35/20).

Wyrok SN z dnia 3 sierpnia 2021 r., I NSNc 24/20

Standard: 61899 (pełna treść orzeczenia)

Naruszenie prawa jest rażące wtedy, gdy w jego następstwie powstają skutki niemożliwe do aprobaty w świetle wymagań praworządności, czy też powodujące niemożność akceptacji zaskarżonego orzeczenia, jako aktu wydanego przez organ praworządnego państwa.

Wyrok SN z dnia 20 marca 1996 r., II PRN 4/96

Standard: 61901 (pełna treść orzeczenia)