Ustalenie uszczerbku na zdrowiu w postępowaniu sądowym; opinia biegłego

Ustalenie stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu wymaga w postępowaniu sądowym wiadomości specjalnych w rozumieniu art. 278 § 1 k.p.c. Wynikające z powołanego przepisu ograniczenie samodzielności sądu w zakresie dokonywania ustaleń wymagających wiadomości specjalnych obejmuje w sprawie o jednorazowe odszkodowanie ocenę rozmiarów wspomnianego uszczerbku na zdrowiu. Sąd nie ma kompetencji do samodzielnego czynienia tego rodzaju ustaleń bez zasięgnięcia opinii biegłych lekarzy.

Do kompleksowej analizy stanu zdrowia strony niezbędne jest zasięgnięcie opinii biegłych właściwych specjalności.

Niezasięgnięcie takich opinii i oddalenie zgłaszanych przez stronę wniosków dowodowych w tym zakresie (jako zmierzających do przedłużania procesu) może oznaczać naruszenie przez sądy orzekające w sprawie przepisów art. 278 § 1 i art. 217 § 2 k.p.c., mające wpływ na wynik sporu.

W sporach o jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy sąd nie jest zobligowany do dopuszczania dowodu z opinii kolejnych biegłych, czy też instytutów naukowo - badawczych w każdym przypadku, gdy złożona opinia jest dla strony niekorzystna, ale ma obowiązek dopuszczenia takiego dowodu, gdy zachodzi tego potrzeba.

Zarówno lekarze orzecznicy ZUS, jak i biegli sądowi właściwych specjalności wydając opinie w kwestii rozmiarów uszczerbku na zdrowiu poszkodowanego powinni uwzględnić całą dokumentację medyczną poszkodowanego z przebiegu leczenia, zwłaszcza tę pochodzącą z okresu, na który ma przypaść ocena długotrwałości upośledzenia czynności organizmu, jako przesłanki orzekania o długotrwałym uszczerbku na zdrowiu pacjenta. Pomocne mogą też okazać się opinie lekarskie wydane w sprawie o prawo do świadczeń rehabilitacyjnych i renty z tytułu wypadku przy pracy. 

Chociaż kryteria nabycia prawa do tych świadczeń są inne niż przesłanki przyznania jednorazowego odszkodowania, a decyzje i wyroki sądowe zapadłe w sporach o owe świadczenia nie wiążą sądu ubezpieczeń społecznych w sprawach o jednorazowe odszkodowanie, to jednak w sytuacji, gdy opinie lekarskie sporządzone w uprzednio zakończonych sprawach pochodzą z wcześniejszego okresu niż opinie wydane w sporach o jednorazowe odszkodowanie, mogą być one pomocne przy ustalaniu stanu zdrowia poszkodowanego i określeniu długotrwałości upośledzenia czynności jego organizmu wskutek wypadku przy pracy. 

Pominięcie a tym bardziej nieodniesienie się przez sąd do tego rodzaju wniosków dowodowych strony oraz nieprzedłożenie biegłym lekarzom całej dostępnej dokumentacji chorobowej i (będących także dokumentem medycznym) opinii lekarskich wydanych we wcześniej zakończonych sprawach sądowych o świadczenia powypadkowe, stanowi naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy.

Wyrok SN z dnia 30 stycznia 2019 r., II UK 379/17

Standard: 61538 (pełna treść orzeczenia)