Pieniądze, banknot pieniężny jako dowód rzeczowy
Rzecz ruchoma, przedmiot, pieniądz, dowód rzeczowy (art. 115 § 9 k.k.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Środki pieniężne zapisane na rachunku bankowym są zgodnie z art. 115 § 9 k.k. rzeczą ruchomą. Nie mogą być one jednak traktowane identycznie jak inne rzeczy ruchome również w zakresie opisu czynności, które można z nimi dokonać. W szczególności nie sposób użyć w stosunku do środków pieniężnych zapisanych (zgromadzonych) na rachunku bankowym pojęcia ich „zabrania”. W taki sposób można określić czynność sprawczą w odniesieniu do ruchomej rzeczy materialnej, względnie do pieniędzy w gotówce, nie zaś do niemających materialnego charakteru zapisów na rachunku bankowym.
Zarówno dokonanie wypłaty środków pieniężnych, jak też złożenie dyspozycji przelewu tych środków na swój rachunek z rachunku zmarłego wypełnia definicję zaboru rozumianego jako wyjęcie rzeczy spod władztwa innej osoby i objęcie jej we władanie przez sprawcę wbrew woli osoby dysponującej rzeczą i bez podstawy prawnej.
Wyrok SN z dnia 23 listopada 2022 r., V KK 66/22
Standard: 75695 (pełna treść orzeczenia)
Banknot pieniężny jest dowodem rzeczowym wtedy, gdy sam w sobie – jako rzecz – in concreto – jest nośnikiem informacji – konkretne numery serii, odciski palców, ślady biologiczne itp.
Gdy środki pieniężne zostają fizycznie zatrzymane podczas przekazywania, przenoszenia itp. – np. wręczana walizka z pieniędzmi, banknoty takie mogą być przedmiotem oględzin – np. ekspertyz z zakresu daktyloskopii, a numery banknotów mogą pozwolić na odtworzenie ich drogi przemieszczania).
Uchwała SN z dnia 13 października 2021 r., I KZP 1/21
Standard: 61236 (pełna treść orzeczenia)
Ustawą z dnia 23 marca 2017 roku nowelizacji poddany został przepis art. 115 § 9 kodeksu karnego zawierający definicję rzeczy ruchomej. Wskutek dokonanej w tym przepisie zmiany do zakresu definicji rzeczy ruchomej włączony został również środek pieniężny zapisany na rachunku. O ile zatem przed opisaną nowelizacją (dokonaną jak czytamy w uzasadnieniu projektu ustawy z dnia 23 marca 2017 roku, w celu usunięcia wątpliwości związanych z kwalifikowaniem pieniędzy zapisanych na rachunku i z powodów przede wszystkim proceduralnych) środek pieniężny zapisany na rachunku nie stanowił rzeczy ruchomej, o tyle jako taki objęty został definicją ustawową rzeczy ruchomej począwszy od dnia wejścia w życie znowelizowanego przepisu. Przepis ten wszedł z życie w dniu 27 kwietnia 2017 roku, zaś czyn zarzucony oskarżonemu M. C. popełniony został wcześniej, zatem w czasie popełnienia przez oskarżonego zarzuconego mu czynu środek pieniężny zapisany na rachunku bankowym nie wchodził w zakres definicji rzeczy ruchomej.
Skoro ustawodawca uznał za konieczne (jak już wspomniano ze względów proceduralnych związanych z możliwością zabezpieczania środków pieniężnych zapisanych na rachunku jako dowodów rzeczowych w sprawach karnych) znowelizowanie przepisu art. 115 § 9 k.k. zawierającego definicję rzeczy ruchomej poprzez objęcie tą definicją również pieniędzy zapisanych na rachunku, to a contrario przy założeniu racjonalności ustawodawcy przyjąć trzeba, że przed opisaną nowelizacją tego przepisu pojęcie rzeczy ruchomej nie obejmowało pieniądza zapisanego na rachunku. W innym bowiem wypadku zmiana ustawy poprzez rozszerzenie istniejącej już definicji o pieniądze zapisane na rachunku pozostawałaby zbędna i nieracjonalna. Jak wynika z motywów nowelizacji, to właśnie z uwagi na brak jednoznacznego rozstrzygnięcia tej kwestii w praktyce, dostrzeżono potrzebę przeprowadzenia nowelizacji ustawy.
Wyrok SO w Gliwicach z dnia 23 czerwca 2017 r., VI Ka 357/17
Standard: 23953 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 8342 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 23937 (pełna treść orzeczenia)