Pojęcie "w okresie pobierania zasiłku" w rozumieniu art. 53 § 1 pkt 1 lit. b k.p.

Wyrażenie "w okresie pobierania zasiłku" należy, rozumieć jako okres faktycznego pobierania (wypłacania przez organ rentowy) zasiłku trwa dłużej niż określone w tym przepisie okresy pobierania wynagrodzenia, zasiłku chorobowego oraz świadczenia rehabilitacyjnego. Upływ tych okresów wyznacza najwcześniejszy dopuszczalny termin, w którym pracodawca może złożyć oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy bez wypowiedzenia z przyczyn niezawinionych przez pracownika (niezdolność do pracy z powodu choroby jest traktowana jako przyczyna niezawiniona przez pracownika).

Postanowienie SN z dnia 19 listopada 2024 r., I PSK 58/24

Standard: 86787 (pełna treść orzeczenia)

Przez użyte w art. 53 § 1 pkt 1 lit. b k.p. wyrażenie "w okresie pobierania zasiłku" należy rozumieć co do zasady okres faktycznego pobierania (wypłacania przez ZUS) zasiłku chorobowego.

Inaczej mówiąc, co do zasady, dopóki pracownik pobiera zasiłek chorobowy wypłacany przez ZUS (oznacza to przecież, że organ rentowy uważa, iż zasiłek ten przysługuje), dopóty pracodawca nie może rozwiązać umowy o pracę na podstawie tego przepisu. W zasadzie tej należy jednak wprowadzić wyjątek w sytuacji, gdy pracownik pobiera zasiłek chorobowy (jest on mu wypłacany przez ZUS), ale następuje to, gdy świadczenie nie przysługuje (np. po wyczerpaniu okresu zasiłkowego, wskutek błędu organu itp).

W orzecznictwie Sądu Najwyższego w omawianymzakresie można dostrzec pewne rozbieżności. W wyroku z dnia 10 listopada 1999 r., I PKN 350/99, przyjęto, że przyczyną rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 53 § 1 pkt 1 lit. b k.p. jest niezdolność pracownika do pracy trwająca przez okres pobierania z tego tytułu zasiłku chorobowego, a nie fakt pobierania zasiłku. W innych orzeczeniach Sąd Najwyższy przyjmował jednak, że ochrona trwałości stosunku pracy obejmuje okres faktycznego pobierania zasiłku, a zatem także przedłużony okres zasiłkowy (wyrok z dnia 19 kwietnia 2001 r., I PKN 381/00). W wyroku z dnia 21 czerwca 2005 r., II PK 319/04, wyraźnie zaznaczono, że złożenie przez pracodawcę oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 53 § 1 pkt 1 lit. b k.p. w okresie pobierania wynagrodzenia i zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby (czyli w okresie ochronnym usprawiedliwionej nieobecności w pracy) jest niezgodne z prawem, choćby pracodawca jako datę rozwiązania umowy wskazał datę przypadającą po tym okresie. Z kolei, w wyroku z dnia 21 września 2006 r., II PK 6/06, Sąd Najwyższy przyjął, że pracodawca może zastosować art. 53 § 1 pkt 1 lit. b k.p. tylko w przypadku, gdy pracownik po upływie okresu zasiłkowego jest nadal niezdolny do pracy z powodu choroby. Sąd Najwyższy podkreślił, że w okresie pobierania wynagrodzenia i zasiłku chorobowego z tytułu niezdolności do pracy z powodu choroby pracownik jest chroniony przed rozwiązaniem z nim umowy i dlatego pracodawca może rozwiązać z pracownikiem umowę o pracę w trybie art. 53 § 1 k.p. dopiero po zaprzestaniu pobierania zasiłku chorobowego, jeżeli pracownik nie stawi się do pracy z powodu dalszego trwania choroby.

Zdaniem Sądu Najwyższego, "pobieranie" zasiłku chorobowego to pobieranie zasiłku przysługującego pracownikowi (należnego, do wypłaty którego są spełnione przesłanki). Inaczej rzecz ujmując, rozwiązanie umowy o pracę może okazać się (ex post) zgodne z art. 53 § 1 pkt 1 lit. b k.p., mimo że nastąpiło w okresie faktycznego pobierania zasiłku, jeżeli wypłacany zasiłek był świadczeniem nienależnym. 

Wyrok SN z dnia 20 października 2008 r., I PK 60/08

Standard: 61073 (pełna treść orzeczenia)