Umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy naruszająca zasady współżycia społecznego

Do zawierania umów o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, z pracownikami szczebla kierowniczego dochodziło - istotnie „pokątnie”, bo w tajemnicy przed załogą i związkami zawodowymi, z naruszeniem zwyczajowych procedur obowiązujących u pozwanego, bez liczenia się z jego kondycją finansową i rachunkiem ekonomicznym. Takie okoliczności wskazywały, że w zawieranych kontraktach strony w istocie rzeczy „zmówiły” uzgodnienie umów i klauzul utrudniających roszady kadrowe. Oznaczało to, że zawarta z powodem umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy za wysokim odszkodowaniem, równym jego rocznemu wynagrodzeniu za pracę, nosiła znamiona zmowy, przez co stanowiła pogwałcenie zasad współżycia społecznego, a zatem była nieważna z mocy art. 58 § 2 k.c. w związku z art. 300 k.p. i w żadnym razie nie zasługiwała na ochronę prawa pracy (art. 8 k.p.).

Sądy pracy nie mogą nie dostrzegać patologicznego obyczaju politycznego, który - w podmiotach gospodarczych zależnych od politycznej opcji rządzącej - polega na kreowaniu nieuzasadnionych merytorycznie i w gruncie rzeczy nieważnych barier utrudniających przeprowadzanie zmian kadrowych na kierowniczych stanowiskach pracy w zależności od wyników kolejnych wyborów politycznych. W takich uwarunkowaniach, tamę dla takich nielegalnych zachowań, które budzą uzasadniony sprzeciw załóg pracowniczych, a także społeczny, może stanowić wyrażenie przez Sąd Najwyższy ogólniejszego poglądu, że zmowa w przedmiocie zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy, która podważa zasady współżycia społecznego i społeczno-gospodarcze przeznaczenie prawa do zawierania umów o zakazie konkurencji, nie zasługuje na ochronę prawa pracy (art. 58 § 2 k.c. w związku z art. 300 k.p. oraz art. 8 k.p.). Zawieranie kontraktów prawa pracy nie może być sprzeczne z zasadą sprawiedliwości, opartą na społeczno-gospodarczym rozumieniu i przeznaczeniu prawa swobody kontraktowej w granicach określonych w art. 353[1] k.c. w związku z art. 300 k.p., a także sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (art. 8 k.p.).

Wyrok SN z dnia 7 września 2005 r., II PK 296/04

Standard: 60811 (pełna treść orzeczenia)

Postanowienie umowy o zakazie konkurencji ze spółką niepubliczną, zawartej w sposób zgodny z prawem i zasadami współżycia społecznego, określające wysokość odszkodowania (art. 1012 k.p.) jest ważne (art. 58 k.c. w związku z art. 300 k.p.). Były pracownik ma prawo do umówionego odszkodowania, choćby sąd uważał je za wygórowane.

Wyrok SN z dnia 11 maja 2005 r., III PK 27/05

Standard: 60850 (pełna treść orzeczenia)