Przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania bezpośrednio organowi rentowemu

Możliwość przekazania sprawy bezpośrednio organowi rentowemu powinna być ograniczona do sytuacji wyjątkowych, gdy oprócz przesłanek z art. 386 § 2 lub § 4 k.p.c. wystąpiły takie wady decyzji organu rentowego, których naprawienie w postępowaniu sądowym nie jest możliwie.

Postanowienie SN z dnia 3 września 2020 r., II UZ 10/20

Standard: 60113 (pełna treść orzeczenia)

Przepis art. 477[14a] k.p.c. nie ma bytu samodzielnego i jego zastosowanie wymaga w pierwszej kolejności spełnienia warunków z art. 386 § 2 lub § 4 k.p.c., czyli zaistnienia przesłanek uzasadniających uwzględnienie apelacji przez uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji (por. postanowienia SN: z dnia 17 października 2011 r., I UZ 33/11; z dnia 30 października 2012 r., II UZ 50/12; z dnia 14 listopada 2017 r., I UZ 40/17).

Wyrok na podstawie art. 477[14a] k.p.c. jest rozstrzygnięciem dalej idącym niż wyrok wydany jedynie na podstawie art. 386 § 2 lub § 4 k.p.c., jednak bez wątpienia obejmuje również (niejako w pierwszej kolejności) orzeczenie o uchyleniu wyroku sądu pierwszej instancji z przyczyn przewidzianych w art. 386 k.p.c. 

Zastosowanie art. 477[14a] k.p.c. jest celowe wówczas, gdy w toku procedowania przez organ rentowy wystąpiły takie wady jego decyzji, których naprawienie w postępowaniu sądowym nie jest możliwie. Z tego względu istotne pozostaje dostrzeżenie z jakim charakterem sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych mamy do czynienia, to jest czy jest to sprawa rozpoznana na wniosek ubezpieczonego, czy też w wyniku kompetencji kontrolnych organu rentowego. W tym pierwszym wypadku obowiązkiem organu rentowego jest rozpoznanie wniosku, z jakim do niego wystąpił ubezpieczony. To ten wniosek wyznacza zakres rozpoznania sprawy przez pozwanego. Zatem nie może on dowolnie przesuwać ciężaru na inny punkt niż wskazany przez wnioskodawcę, nawet wówczas, gdy jeden obowiązek jest funkcjonalnie związany z drugim. Finalnie zatracenie wiodącego żądania strony może być tego rodzaju, że nie będzie możliwa konwersja rozstrzygnięcia w toku postępowania sądowego, zwłaszcza przy negatywnej osnowie (tu odmowa wydania zaświadczenia) i stąd niezbędne jest skasowanie zaskarżonej decyzji organu rentowego i wydanie nowej decyzji, po przekazaniu sprawy organowi rentowemu do ponownego rozpoznania, w tym przeprowadzenie prawidłowego postępowania przed tym organem – uwzględniającego wszelkie wymagania wynikające z prawa materialnego (por. postanowienie SN z 20 października 2016 r., I UZ 22/16).

Postanowienie SN z dnia 29 lipca 2020 r., I UZ 6/20

Standard: 60110 (pełna treść orzeczenia)