Określenie przez sąd - z urzędu lub na wniosek uprawnionego - czas upadku zabezpieczenia hipoteką przymusową

Wniosek złożony przez uprawnionego przed upadkiem zabezpieczenia przedłuża obowiązywanie zabezpieczenia do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia wniosku (art. 755 § 2 zdanie czwarte k.p.c. anlg.). Rozpoznając wniosek sąd powinien dostosować termin upadku zabezpieczenia do okoliczności sprawy, mając na względzie, że realizacja hipoteki jako sposobu zabezpieczenia wymaga jej trwania przez czas postępowania egzekucyjnego, jak i konieczność zachowania tymczasowego charakteru ochrony prawnej udzielanej w postępowaniu zabezpieczającym.

W postanowieniu z dnia 24 listopada 2016 r., V CZ 86/16, Sąd Najwyższy trafnie zwrócił uwagę, że sąd może posłużyć się kombinacją terminu i warunku, którego spełnienie zależy od postawy uprawnionego, w czym mieści się także konieczność terminowego podjęcia przez uprawnionego określonych działań, warunkujących przedłużenie obowiązywania zabezpieczenia w oznaczonym przez sąd przedziale czasowym. Pogląd ten został wprawdzie wyrażony na tle art. 754[1] k.p.c. w brzmieniu poprzedzającym wejście w życie ustawy nowelizującej, zachowuje on jednak aktualność także w obecnym stanie prawnym. 

Uchwała SN z dnia 26 listopada 2021 r., III CZP 86/20

Standard: 59459 (pełna treść orzeczenia)

Nie ma także przeszkód, aby sąd - z urzędu lub na wniosek uprawnionego -dostosował czas upadku zabezpieczenia do specyfiki hipoteki przymusowej. Powinien przy tym uwzględnić z jednej strony, że realizacja hipoteki wymaga jej trwania przez czas postępowania egzekucyjnego, z drugiej zaś, że hipoteka przymusowa ustanawiana tytułem zabezpieczenia nie ma typowego charakteru i jest ona - jak każde procesowe zabezpieczenie - instytucją akcesoryjną względem postępowania sądowego co do istoty sprawy. W związku z tym, w razie prawomocnego uwzględnienia powództwa, nie powinna istnieć dłużej niż to konieczne do wyegzekwowania zasądzonego świadczenia z wykorzystaniem zabezpieczenia hipotecznego.

Postanowienie SN z dnia 24 listopada 2016 r., V CZ 86/16

Standard: 59460 (pełna treść orzeczenia)