Jurysdykcja w sprawach z zakresu prawa pracy, w której pracodawca jest powodem

„Sprawą wymienioną” w art. 1103[4] § 1 k.p.c. jest wprawdzie sprawa z zakresu prawa pracy, jednak z ograniczeniem podmiotowym (chodzi o sprawy w których pracownik jest powodem). Znaczy to tyle, że sprawa z zakresu prawa pracy, w której pracodawca jest powodem, jako nie podlegająca wyłączeniu, rozstrzygana jest według jurysdykcji krajowej określonej w art. 1103[7] pkt 1 i 2 k.p.c.

Zadeklarowany w art. 1103[7] k.p.c. konkuruje ze schematami wskazanymi w art. 1103[1] – art. 1103[6] k.p.c. Wystąpienie tych ostatnich, uniemożliwia wdrożenie jurysdykcji krajowej według art. 1103[7] k.p.c.

Zwrot „sprawy inne niż wymienione w art. 1103[1] – art. 1103[6]” jednoznacznie wskazuje, że art. 1103[7] k.p.c. określa jurysdykcje krajową, chyba że została ona wyznaczona jednym z wymienionych przepisów. W rezultacie, jeśli art. 1103[4] § 1-3 k.p.c. odnosi się wprawdzie do spraw z zakresu prawa pracy, zastrzega jednak, że chodzi tylko o sprawy, w których pracownik jest powodem, to niedopuszczalne jest twierdzenie, że do spraw „pracowniczych” z powództwa pracodawcy nie ma zastosowania art. 1103[7] k.p.c. – zastosowanie znajduje bowiem reguła expressio unius est exclusio alterius. Sprawa pracodawcy nie jest sprawą wymienioną w art. 1103[4] § 1 k.p.c., a to oznacza, że zastosowanie znajduje konkurencyjna jurysdykcja krajowa z art. 1103[7] pkt 1 i 2 k.p.c.

Skoro w sprawie jurysdykcja krajowa może być wywodzona z art. 1103[7] pkt 1 lub pkt 2 k.p.c., to poddanie się jurysdykcji sądów polskich przez czynności faktyczne (wdanie się w spór co do istoty sporu i niezgłoszenie zarzutu braku jurysdykcji krajowej) jest bezprzedmiotowe. Staje się to zrozumiałe, jeśli weźmie się pod uwagę, że art. 110[4] § 2 k.p.c. samoistnie kreuje jurysdykcję krajową, a skoro ona już występuje, to kreacja ta nie może nastąpić.

Wyrok SN z dnia 16 czerwca 2021 r., III PSKP 21/21

Standard: 59377 (pełna treść orzeczenia)