Odmowa wszczęcia egzekucji przedawnionego roszczenia (art. 804 § 2 k.p.c.)
Zakaz badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym (art. 804 k.p.c.) Przedawnienie roszczeń (art. 117 k.c.)
W przypadku odmowy wszczęcia egzekucji na podstawie art. 804 § 2 k.p.c. z uwagi na oczywisty upływ terminu przedawnienia roszczenia wynikającego z tytułu wykonawczego, gdy wierzyciel nie przedłożył dokumentu, o którym mowa w art. 797 § 1[1] k.p.c., komornik wydaje postanowienie o pobraniu od wierzyciela opłaty stosunkowej w wysokości 10% egzekwowanego świadczenia na podstawie art. 30 zdanie pierwsze ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych.
Kierowanie przez wierzyciela do egzekucji tytułu wykonawczego obejmującego przedawnione roszczenie można ocenić jako oczywiście niecelowe wszczęcie postępowania wynikające z przepisu art. 30 u.k.k.
W piśmiennictwie akcentuje się, że obowiązkowi komornika polegającemu na przeprowadzeniu badania tytułu wykonawczego odpowiada obowiązek wierzyciela określony w art. 797 § 1[1] k.p.c. Jeżeli z treści tytułu wykonawczego stanowiącego podstawę egzekucji wynika, że termin roszczenia upłynął, a wierzyciel nie przedłożył dokumentu, z którego wynika przerwanie biegu przedawnienia, komornik odmawia wszczęcia egzekucji. Decyzja komornika z uwagi na jej treść, przy odpowiednim zastosowaniu przepisów o procesie, powinna przybrać formę postanowienia, gdyż wywołuje skutek zrównany z umorzeniem postępowania.
W wypadku, gdyby kwestia przedawnienia roszczenia objętego tytułem wykonawczym była wątpliwa, wykluczałoby to określenie niecelowego działania wierzyciela jako oczywistego. Wierzyciel może bowiem niekiedy pozostawać w mylnym, ale uzasadnionym przekonaniu, że do przedawnienia nie doszło. Wówczas jego wniosek wszczynający postępowanie egzekucyjne nie zostałby złożony niecelowo w stopniu oczywistym. Natomiast w przypadku przedawnienia roszczenia, wierzyciel dopuszcza się oczywiście niecelowego wszczęcia postępowania egzekucyjnego wówczas, gdy jednoznacznie można ustalić, iż miał lub mógł mieć świadomość co do przedawnienia tego roszczenia, biorąc pod uwagę również jego należytą staranność, a mimo tego złożył wniosek, który nie może z uwagi na przedawnienie zrealizować celu postępowania egzekucyjnego w postaci prawidłowo dokonanego zaspokojenia roszczenia. W takiej tylko sytuacji powstaje konieczność odmowy wszczęcia egzekucji i zastosowania finansowej sankcji, określonej w art. 30 u.k.k.
Uchwała SN z dnia 26 kwietnia 2022 r., III CZP 91/22
Standard: 59052 (pełna treść orzeczenia)
Upływ terminu przedawnieniu sąd bierze się pod uwagę z urzędu w postępowaniu klauzulowym (art. 782 1 § 1 pkt 2 k.p.c.) oraz egzekucyjnym (art. 804 § 2 k.p.c.).
Wyrok SA w Szczecinie z dnia 10 października 2019 r., I AGa 12/19
Standard: 59053 (pełna treść orzeczenia)