Odpowiednie stosowanie do pakietów socjalnych w drodze analogii przepisów dotyczących zakładowych układów zbiorowych pracy

Do porozumień zbiorowych innych niż układy zbiorowe pracy, w zakresie nieuregulowanym przepisami ustawy upoważniającej do zawarcia danego porozumienia zbiorowego i w zakresie w jakim to nie pozostaje w sprzeczności z celem danego typu porozumienia zbiorowego, należy odpowiednio stosować przepisy prawa odnoszące się do układów zbiorowych pracy, a w szczególności do zakładowych układów zbiorowych pracy; wykładni porozumień zbiorowych należy zatem dokonywać według zasad dotyczących wykładni układów zbiorowych pracy (a więc m. in. art. 2416 k.p.). Stosowanie w sprawach nieuregulowanych do porozumień zbiorowych przepisów dotyczących układów zbiorowych pracy następuje jednak na zasadach analogii, a więc odpowiednio (wyrok SN z dnia 14 września 2010 r., II PK 67/10).

Wyrok SN z dnia 24 września 2013 r., III PK 88/12

Standard: 59007 (pełna treść orzeczenia)

Do porozumień zbiorowych, innych niż układy zbiorowe pracy, w zakresie nieuregulowanym przepisami ustawy upoważniającej do zawarcia danego porozumienia zbiorowego i w zakresie w jakim to nie pozostaje w sprzeczności z jego celem, należy odpowiednio stosować przepisy prawa odnoszące się do układów zbiorowych pracy, a w szczególności do zakładowych układów zbiorowych pracy.

Stosowanie w sprawach nieuregulowanych do porozumień zbiorowych przepisów dotyczących układów zbiorowych pracy następuje jednak na zasadach analogii, a więc odpowiednio (wyroki SN z dnia 8 czerwca 2010 r., I PK 23/10 i z dnia 14 września 2010 r., II PK 67/10). Możliwe jest zatem odwołanie się w drodze analogii do przepisu art. 24126 § 2 k.p., zgodnie z którym niedopuszczalne jest określanie w zakładowym układzie zbiorowym pracy warunków wynagradzania pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy.

Skoro pakiety socjalne oparte są na ustawie, to mimo, iż w konkretnym przypadku ustawa nie reguluje kwestii dopuszczalności obejmowania postanowieniami pakietu osób wchodzących w skład kadry zarządzającej pracodawcy, cytowany przepis wyraża wolę ustawodawcy wykluczenia tychże osób spod działania postanowień porozumień zbiorowych o zasięgu zakładowym. 

Jak zauważył Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 26 kwietnia 2011 r., II PK 271/10, zasadą w zawieraniu porozumień zbiorowych powinna być niedopuszczalność przyznawania w nich świadczeń o nadzwyczaj korzystnym charakterze kadrze zarządzającej, nawet jeżeli są to osoby o statusie pracowniczym. Tym bardziej zasada ta powinna obejmować osoby z tego kręgu, które uczestniczyły w zawarciu porozumienia zbiorowego. Reprezentując pracodawcę w negocjacjach i zawarciu pakietu socjalnego osoby takie mogą być bowiem zainteresowane przyznaniem przewidzianych w porozumieniu gwarancji także samym sobie, zwłaszcza gdy w grę wchodzą wysokie świadczenia odszkodowawcze za naruszenie tych gwarancji. Dochodzenie przez te osoby wynikających z pakietu socjalnego roszczeń odszkodowawczych stałoby w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego oraz społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa (art. 8 k.p.). Zwłaszcza gdy pracodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie obrotu dobrem konsumpcyjnym o charakterze powszechnym. Koszty owych odszkodowań zostaną wszakże wliczone do ceny tego dobra (energii, ciepła itp.) i ostatecznie obciążą konsumentów.

Wyrok SN z dnia 13 czerwca 2012 r., II PK 288/11

Standard: 58976 (pełna treść orzeczenia)

Do porozumień zbiorowych innych niż układy zbiorowe pracy, w zakresie nieuregulowanym przepisami ustawy upoważniającej do zawarcia danego porozumienia zbiorowego i w zakresie w jakim to nie pozostaje w sprzeczności z celem danego typu porozumienia zbiorowego, należy odpowiednio stosować przepisy prawa odnoszące się do układów zbiorowych pracy, a w szczególności do zakładowych układów zbiorowych pracy; wykładni porozumień zbiorowych należy zatem dokonywać według zasad dotyczących wykładni układów zbiorowych pracy" (por. uz. wyroku z dnia 19 marca 2008 r., I PK 235/07; uz. wyroku z dnia 25 listopada 2004 r., III PK 57/04 oraz uz. wyroku z dnia 28 kwietnia 2005 r., I PK 214/04; odmiennie uz. uchwały (7) z dnia 23 maja 2006 r., III PZP 2/06).

Stosowanie w sprawach nieuregulowanych do porozumień zbiorowych przepisów dotyczących układów zbiorowych pracy następuje jednak na zasadach analogii, a więc odpowiednio.

Wyrok SN z dnia 14 września 2010 r., II PK 67/10

Standard: 59008 (pełna treść orzeczenia)