Objęcie umową jurysdykcyjną dotyczącą umowy konkurujących roszczeń z tytułu czynu niedozwolonego lub bezpodstawnego wzbogacenia

Umowa jurysdykcyjna dotycząca sporów wynikających z określonego stosunku umownego (jeżeli strony nie umówiły się inaczej) obejmuje nie tylko roszczenia wynikające z tego stosunku, ale także konkurujące z nimi roszczenia z tytułu czynu niedozwolonego, jeżeli pomiędzy nimi istnieje ścisły związek (zob. postanowienie SN z 7 kwietnia 2016 r., II CSK 489/15).

Co do zasady nie ma przeszkód, aby powyższe rozumowanie w drodze analogi mogło mieć zastosowanie do okoliczności niniejszej sprawy i roszczeń z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia. Jednakże należy tu uwzględnić zastrzeżenie, że w przypadku wykładni umowy jurysdykcyjnej pod kątem objęcia jej zakresem konkretnego sporu, znaczenie ma to, czy strony mogły przewidywać ewentualność takiego sporu przy zawieraniu umowy jurysdykcyjnej lub uzupełnianiu - w warunkach związania tą umową - stosunku prawnego, który jest nią objęty (zob. postanowienie SN z 7 kwietnia 2016 r., II CSK 489/15).

Postanowienie SN z dnia 24 czerwca 2021 r., V CSKP 37/21

Standard: 58939 (pełna treść orzeczenia)

Klauzula jurysdykcyjna odnosi się do sporów pomiędzy stronami Umowy na tle stosunku prawnego, którego źródłem jest Umowa, obejmując całokształt tych sporów.

Umowa jurysdykcyjna dotycząca sporów wynikłych z konkretnego stosunku umownego w braku odmiennej woli stron w razie wątpliwości rozciąga się nie tylko na roszczenia kontraktowe, ale także konkurujące z nimi roszczenia deliktowe, przy założeniu, że pomiędzy takimi roszczeniami istnieje odpowiednio ścisły związek. W przeciwnym razie od tego, na jakiej podstawie powód oprze swoje roszczenie, zależałoby to, czy umowa jurysdykcyjna ma zastosowanie, czy też nie. Groziłoby to też jurysdykcyjnym rozszczepieniem sporów prowadzonych między stronami na tle tej samej łączącej je relacji prawnej (por. podobne podejście SN w kontekście zapisu na sąd polubowny w postanowieniach z dnia 5 lutego 2009 r., I CSK 311/08, niepubl., oraz z dnia 17 października 2012 r., I CSK 119/12).

W przypadku wykładni umowy jurysdykcyjnej pod kątem objęcia jej zakresem konkretnego sporu, w szczególności sporu deliktowego na tle stosunku umownego objętego taką umową, znaczenie ma to, czy strony mogły przewidywać ewentualność takiego sporu przy zawieraniu umowy jurysdykcyjnej lub uzupełnianiu - w warunkach związania tą umową - stosunku prawnego, który jest nią objęty (por. na tle art. 23 rozporządzenia nr 44/2001 wyrok Trybunału z dnia 21 maja 2015 r., C-352/13, w sprawie Cartel Damage Claims (CDC) Hydrogen Peroxide SA p. Akzo Nobel NV, Solvay SA/NV, Kemira Oyj, FMC Foret SA, przy udziale Evonik Degussa GmbH, Chemoxal SA i Edison SpA, www.eur-lex.europa.eu). 

Postanowienie SN z dnia 7 kwietnia 2016 r., II CSK 489/15

Standard: 58940 (pełna treść orzeczenia)