Modyfikacje sposobu ogłoszenia wyroku w świetle w art. 418 § 1a i § 1b k.p.k.

Na skutek nowelizacji Kodeksu postępowania karnego ustawą z dnia 27 września 2013 r. (Dz. U. poz. 1247) do art. 418 k.p.k. dodany został § 1a, zgodnie z którym ogłaszając wyrok można pominąć treść zarzutów aktu oskarżenia. Następnie ustawą z dnia 19 lipca 2019 r. (Dz. U. poz. 1964) do art. 418 k.p.k. dodano § 1b, według którego, jeżeli ze względu na obszerność wyroku jego ogłoszenie wymagałoby zarządzenia przerwy lub odroczenia rozprawy, przewodniczący, ogłaszając wyrok, może poprzestać na zwięzłym przedstawieniu rozstrzygnięcia sądu oraz zastosowanych przepisów ustawy karnej; przed ogłoszeniem wyroku przewodniczący uprzedza obecnych o takim sposobie ogłoszenia wyroku i o jego przyczynie oraz poucza o możliwości zapoznania się z pełną treścią wyroku po jego ogłoszeniu w sekretariacie sądu. 

W obu wymienionych nowelizacjach ustawodawca nie zdecydował się na rezygnację z ogłoszenia wyroku wydanego na rozprawie, jako etapu procesu wyrokowania, a zarazem elementu konstytuującego wyrok jako aktu rozstrzygającego sprawę, wydanego w drodze procesu stosowania prawa przez sąd. Przeciwnie, zarówno w § 1a jak i § 1b art. 418 k.p.k. zachowany został procesowy wymóg ogłoszenia wyroku, przy czym ustawodawca zdecydował o pozostawieniu sądowi decyzji co do ewentualnego ograniczenia ogłaszanych treści wyroku, co wynika ze względów pragmatycznych, przy czym wspomniane zmiany mają z pewnością na celu zapewnienie większej komunikatywności czynności ogłaszania wyroku. Nawet przy tak ograniczonym zakresie promulgacji wyroku, jak wskazany w art. 418 § 1b k.p.k., ustawodawca nadal dla określenia tej czynności procesowej posługuje się terminem ogłoszenie – zarówno art. 418 § 1a k.p.k., jak i art. 418 § 1b k.p.k. wprost stanowią, że wyrok wydany na rozprawie jest ogłaszany, zaś zmodyfikowany przez te przepisy został jedynie sposób ogłoszenia.

Oznacza to, że w związku z wymienionymi nowelizacjami art. 418 k.p.k. nie ma podstaw doszukiwać się woli ustawodawcy zmierzającej w kierunku minimalizacji funkcji procesowej ogłoszenia wyroku wydanego na rozprawie i skutków tej czynności procesowej, jako ostatniego aktu kreującego prawny byt wyroku.

Postanowienie SN z dnia 9 marca 2022 r., I KZP 8/21

Standard: 58899 (pełna treść orzeczenia)