Ogłoszenie wyroku mimo niestawiennictwa stron, ich obrońców i pełnomocników (art. 419 k.p.k.)

W aktualnym stanie prawnym stronie, która była nieobecna podczas ogłoszenia wyroku, co do zasady nie przysługuje z tego tytułu uprawnienie do otrzymania odpisu wyroku wraz z pouczeniem o prawie, terminie i sposobie wniesienia środka odwoławczego (takie uprawnienie przewidywał uchylony § 2 art. 419 k.p.k.). 

Postanowienie SN z dnia 29 września 2022 r., I KZ 54/22

Standard: 83406 (pełna treść orzeczenia)

Czynność procesowa ogłoszenia wyroku wydanego na rozprawie na doniosłe prawnie skutki, jednak doniosłość ta nie jest wyłącznie związana z realizacją zasady jawności rozprawy, a ściślej jawności ogłoszenia wyroku, znajdującej swoje umocowanie w art. 45 ust. 2 Konstytucji RP.

Ogłoszenie wyroku wydanego na rozprawie, niezależnie od związku z tą zasadą, stanowi procesowy element, etap warunkujący jego powstanie i istnienie w obrocie prawnym. Z żadnego przepisu nie wynika natomiast, by warunkiem skuteczności ogłoszenia wyroku był udział w tej czynności stron, czy też choćby obecność publiczności. Przeciwnie, według art. 419 § 1 k.p.k. niestawiennictwo stron, ich obrońców i pełnomocników nie stoi na przeszkodzie ogłoszeniu wyroku. Przepis ten wyraźnie wskazuje na to, że organ procesowy, jakim jest sąd, przed którym sprawa się toczy ma zapewnić realizację zasady jawności rozprawy poprzez umożliwienie stronom i ich reprezentantom zapoznanie się w treścią wyroku, który jest ogłaszany, a więc zapewnić możliwość obecności w trakcie tej czynności. W żadnym jednak razie obecność ta, jak i jej brak, nie może wpływać na ocenę potrzeby realizacji jednego z formalnych warunków procesu wyrokowania na rozprawie, jakim jest ogłoszenie wyroku. Treść art. 419 § 1 k.p.k., stanowiącego wyraz karnoprocesowej zasady jawności rozprawy, pozostaje zatem w zgodzie z przytoczonym wcześniej rozumieniem zasady jawności rozprawy w znaczeniu konstytucyjnym.

Postanowienie SN z dnia 9 marca 2022 r., I KZP 8/21

Standard: 58895 (pełna treść orzeczenia)