Wykonanie zajęcia prawa majątkowego w postaci udziałów w spółce z o.o. zobowiązanego wspólnika

Zajęcie prawa majątkowego w postaci udziałów w spółce z o.o. zobowiązanego wspólnika na podstawie postanowienia sądu o zabezpieczeniu powództwa o uznanie za bezskuteczną czynności prawnej wobec wierzyciela następuje w drodze zawiadomienia go o zajęciu udziałów przez komornika na podstawie art. 910 § 1 pkt 1 k.p.c. i art. 743 § 1 oraz art. 755 § 1 k.p.c.

Skutek zajęcia powstaje z chwilą doręczenia zawiadomienia zobowiązanemu. Od tej chwili nie może on rozporządzać, obciążać, realizować zajętego prawa ani też pobierać żadnego świadczenia z przysługującego mu prawa. Niedostosowanie się do tego zakazu prowadzi do bezskuteczności podjętych czynności (art. 885 w związku z art. 90[2] i art. 909 k.p.c.). W stosunku do spółki, od chwili jej zawiadomienia przez komornika (art. 9113 k.p.c.), obowiązuje zakaz realizowania na rzecz wspólnika – zobowiązanego świadczeń wynikających z zajętego prawa oraz nakaz uiszczania komornikowi lub na rachunek depozytowy świadczeń pieniężnych wynikających z udziału.

Zajęcie udziałów spełnia przede wszystkim funkcję ochronną, zabezpieczającą możliwość uzyskania przez wierzyciela zaspokojenia przez dochód, jaki prawo to przynosi albo przez jego sprzedaż (art. 911[6] § 1 k.p.c.). Zajęcie udziału wspólnika nie prowadzi do utraty przez niego statusu wspólnika, wierzyciel względem spółki pozostaje osobą trzecią.

W piśmiennictwie prawniczym zwrócono uwagę na to, że realizacja lub sprzedaż udziałów może nastąpić w razie bezskuteczności lub stwierdzonej długotrwałości zaspokajania z dochodu. W postępowaniu mającym na celu wykonanie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia, uprawniony ma uprzywilejowaną pozycję nawet względem spółki, której udziałowcem jest zobowiązany. 

W kodeksie spółek handlowych nie ma przepisów regulujących wykonanie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia przez zajęcie udziałów w spółce z o.o. i egzekucję z prawa obejmującego udział w tego rodzaju spółce. Oznacza to, że należało zastosować wprost przepisy kodeksu postępowania cywilnego.

Wyrok SN z dnia 6 lipca 2018 r., II CSK 617/17

Standard: 58549 (pełna treść orzeczenia)