Realizacja uprawnienia osoby eksmitowanej do lokalu socjalnego na podstawie innego tytułu niż wyrok eksmisyjny

W orzecznictwie sądowym zaprezentowane zostały dwa podejścia do kwestii realizacji uprawnienia osoby eksmitowanej na podstawie innego niż wyrok tytułu wykonawczego do lokalu socjalnego. Pierwsze z nich oparte jest na założeniu, że sprawa o pozbawienie wykonalności nie jest właściwym postępowaniem zmierzającym do potwierdzenia prawa do lokalu socjalnego, albowiem nie uczestniczy w niej gmina, która miałaby zapewnić lokal socjalny. W takiej sytuacji należy wystąpić w odrębnym procesie przeciwko gminie o ustalenie prawa do lokalu socjalnego i dopiero tam uzyskany wyrok stanowi podstawę do pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności. Stanowisko to zostało wyrażone w szczególności w: wyroku Sądu Okręgowego w Suwałkach z dnia 18.02.2020 r., I Ca 460/19; wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 12.04.2018 r., IV Ca 2/18; uzasadnieniu uchwały Sądu Najwyższego z dnia 08.12.2017 r., III CZP 75/17.

Natomiast na dopuszczalność powództwa o pozbawienie wykonalności wskazano w wyrokach: Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 23 lutego 2018 r., I ACa 1060/17; Sądu Rejonowego Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 04 maja 2015 r., I C 1295/14.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu w składzie rozpoznającym tę sprawę przychyla się do drugiego z prezentowanych poglądów.

Po pierwsze, nic nie stało na przeszkodzie, aby pozwana wniosła o przypozwanie Gminy W. na podstawie art. 84 kpc. Po drugie, także w zwykłej sprawie eksmisyjnej sąd jedynie ma obowiązek zawiadomienia gminy o toczącym się procesie (art. 15 ust. 2 uopl), natomiast w znikomej ilości spraw gminy rzeczywiście zgłaszają swój udział. Wobec tego sam tylko brak udziału Gminy w sprawie nie może mieć decydującego znaczenia. Po trzecie, oczekiwanie na wytoczenie i zakończenie sprawy o ustalenie nie zapewniłoby zainteresowanego ochrony w sprawie eksmisyjnej, gdyż nie zaistniałaby wówczas podstawa prawna do zawieszenia lub innego wstrzymania postępowania egzekucyjnego, jaką przy pozbawieniu wykonalności stwarza udzielenie zabezpieczenia przez zawieszenie postępowania egzekucyjnego.

Wyrok SO we Wrocławiu z dnia 22 stycznia 2021 r., XII C 388/20

Standard: 58160 (pełna treść orzeczenia)

W przypadku, gdy doszło do uprawomocnienia się postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności, a dłużnik kwestionuje skuteczność złożonej przez gminę oferty zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu, powołując się na to, że lokal socjalny nie spełnia przesłanek określonych w art. 22 ustawy o ochronie praw lokatorów (co miała miejsce na gruncie niniejszej sprawy), może wystąpić przeciwko wierzycielowi (właścicielowi zajmowanego lokalu) z powództwem opozycyjnym na podstawie art. 840 § 1 pkt 1) k.p.c. W tym procesie dłużnik może domagać się ograniczenia wykonalności tytułu wykonawczego do czasu złożenia mu przez gminę skutecznej oferty zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu.

W postępowaniu wszczętym na skutek tego powództwa dłużnik może wykazywać nieskuteczność złożonej mu oferty przy wykorzystaniu wszelkich dostępnych środków dowodowych (np. zeznania świadków, oględziny, opinia biegłego). Wytaczając takie powództwo, dłużnik może jednocześnie wnioskować o udzielenie zabezpieczenia poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego zmierzającego do opróżnienia lokalu (art. 755 § 1 pkt 3) k.p.c.). Dopiero udzielenie dłużnikowi takiego zabezpieczenia będzie obligowało komornika do wstrzymania czynności egzekucyjnych. Natomiast uwzględnienie powództwa opozycyjnego spowoduje, że gmina będzie miała obowiązek złożenia uprawnionemu skutecznej oferty zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu

Wyrok SO w Suwałkach z dnia 18 lutego 2020 r., I Ca 460/19

Standard: 58162 (pełna treść orzeczenia)